Samobieżna armatohaubica Dana znajduje się na uzbrojeniu Czech, Słowacji, Polski, Libii i Gruzji – łącznie wyprodukowano ponad pięćset egzemplarzy. Reprezentuje ona jednak poziom techniczny przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Dostrzegając konieczność jej modernizacji i wychodząc z założenia, że będzie ona tańsza niż zakup przez te nie najbogatsze przecież państwa nowych systemów artyleryjskich, czeskie przedsiębiorstwo Excalibur Army opracowało modernizację oznaczoną Dana-M1 CZ.
Powstała w 1995 roku Excalibur Army od początku zajmowała się sprzedażą różnego rodzaju pojazdów wojskowych. Z czasem zakres oferowanych usług powiększył się o remonty, przeglądy i modernizację uzbrojenia. W naturalny sposób firma koncentruje się na pojazdach produkowanych w państwach Układu Warszawskiego, ale ostatnio dokonała także modernizacji bojowego wozu piechoty ASCOD. Dzięki niej użytkownicy starszych wzorów uzbrojenia mogą zakupić nowe części zamienne, które nie są już produkowane przez oryginalnych producentów. W 2015 roku Excalibur podpisał z General Dynamics European Land Systems umowę na wyłączność na produkowanie, serwisowanie i sprzedaż w Europie Środkowej i kilku innych rynkach kołowych transporterów opancerzonych Pandur II 8×8.
Program modernizacyjny Dany zakładał osiągnięcie trzech głównych celów: modyfikację podwozia i zwiększenie ergonomii, unowocześnienie systemu kierowania ogniem oraz wprowadzenie nowego rodzaju amunicji o zwiększonym zasięgu.
Podwozie
Pełna nazwa podwozia to Tatra 815 VP31 29 265 8×8.1 R. Dzięki jego modernizacji zamierzano głownie poprawić jakość prowadzenia oraz manewrowość. W tym celu zmodyfikowano układ kierowniczy i zastosowano nową, automatyczną skrzynię biegów Tatra-Norgen z techniką shift-by-wire, co oznacza, że nie ma mechanicznego połączenia między drążkiem dźwigni zmiany biegów a układem przeniesienia napędu. Kierowca przekazuje do skrzyni biegów jedynie elektroniczny sygnał, dzięki czemu w kadłubie zwolniło się miejsce wykorzystywane dotychczas przez połączenia mechaniczne, a ponadto zmiana biegów odbywa się znacznie płynniej i jest wygodniejsza. Modernizacji uległ również silnik T3-930 ze sprzęgłem Sachs 430, który osiąga moc 265 kilowatów i pozwala rozpędzić Danę do 80 kilometrów na godzinę na drodze i 25 kilometrów na godzinę w terenie. Ponadto Tatra 815 zyskała nowe oświetlenie drogowe z funkcją blackout, umożliwiającą poruszanie się w konwoju przy jednoczesnym utrudnieniu wykrycia przez przeciwnika.
Zmiany dotknęły także kabinę kierowcy, któremu poprawiono pole widzenia i zapewniono bardziej ergonomiczną deskę rozdzielczą. W kabinie zamontowano nowe fotele i klimatyzację. Prowadzący ma do dyspozycji także kamerę cofania. Nie mogło obejść się bez systemu wspomagania kierownicy, który zasilany jest pompą produkcji Parkera.
System kierowania ogniem
System kierowania ogniem Dany-M1 CZ składa się z czterech podstawowych elementów: jednostki bezwładnościowej nawigacji topograficznej, cyfrowego kalkulatora balistycznego, terminala dla dowódcy działa i urządzenia do transmisji danych. Dzięki temu ostatniemu armatohaubica może być zintegrowana z dowolnym niemal system dowodzenia C4I. Dzięki bezwładnościowej nawigacji, która przymocowana jest do lufy, można zrezygnować z pracochłonnej i skomplikowanej czynności, jaką jest topograficzna orientacja działa w terenie. Nowe urządzenie stale, w czasie rzeczywistym, przekazuje do komputera informacje o położeniu działa, wznoszeniu i kącie nachylenia terenu.
Na podstawie danych z nawigacji bezwładnościowej i innych danych, choćby o rodzaju amunicji, kalkulator balistyczny wypracowuje dane do strzelania, zarządza sposobem strzelania, a także me funkcję zapamiętywania wszystkich oddanych strzałów, co może przydać się w procesie szkolenia czy ogólniej analizie realizacji postawionego zadania. Poprzez połączenie nowych urządzeń nawigacyjnych i komputera balistycznego ułatwiono celowanie i późniejsze ewentualne korygowanie ognia, a także skrócono czas zajęcia stanowiska ogniowego i przejścia ze stanu spoczynku do oddania strzału. Szybkostrzelność wynosi pięć strzałów na minutę przy użyciu automatu ładowania i dwa strzały na minutę przy ładowaniu ręcznym. Zapas amunicji wynosi sześćdziesiąt pocisków.
Pocisk dalekonośny DN1CZ
Pocisk o wydłużonym zasięgu DN1CZ ma kaliber 152 milimetry i pasuje zarówno do zmodernizowanej Dany-M1 CZ, jak i do oryginalnej Dany wz. 77 bez konieczności modyfikacji systemu ładowania automatycznego. Jest to amunicja dwuczłonowa składająca się z pocisku OFdDV i ładunku miotającego P740. Przeznaczony jest do niszczenia siły żywej, lekkich wozów bojowych, artylerii, stanowisk ogniowych, budynków i umocnień polowych przeciwnika na dystansie do 25 500 metrów. Dla porównania: strzelanie z Dany klasyczną amunicją może odbywać się na maksymalnym dystansie 18 700 metrów.
Dane techniczne
| Długość | 9,91 metra | |
| Szerokość | 3 metry | |
| Wysokość | 3,53 metra (z karabinem maszynowym) | |
| Masa maksymalna | 29 250 kilogramów | |
| Zasięg | 600 kilometrów | |
| Załoga | 5 osób | |
| Uzbrojenie | haubica 152 mm (60 pocisków) karabin maszynowy 12,7 mm (300 nabojów) 5 pistoletów maszynowych granatnik przeciwpancerny |
Opracowano na podstawie materiałów Excalibur Army; wszystkie zdjęcia: Maciej Hypś, konflikty.pl
