Bojowy wóz piechoty BWP-1 / BWP-2 / BWP – 3

BWP-1 Geneza

Bojowy wóz piechoty BWP-1 (z rosyjskiego Bojewaja Maszyna Piechoty) zademonstrowano publicznie w 1967 roku, od razu wywarł spore wrażenie na Zachodzie, zwłaszcza ruchliwością i uzbrojeniem. BWP-1 wyeksportowano do kilkudziesięciu krajów w których nadal są używane w wielu ilościach. BWP-1 występuje również w wersji dowódczej, oznaczonej BWP-1D, w której rozbudowano środki łączności. Czesi opracowali na jego podstawie wóz rozpoznania skażeń.

Oprócz tych wariantów istnieje wiele innych dokonanych przez użytkowników. BWP-1 jest wyposażony między innymi w: automatyczny układ przeciwpożarowy, układ ochrony przed bronią masowego rażenia i system ogrzewania wnętrza. Znajduje się w uzbrojeniu Wojska Polskiego od 1973 roku.

Budowa

Zastosowano w nim wiele trafnych rozwiązań takich jak: dwoje drzwi wejściowych, luki na dachu, jarzma dla broni żołnierzy desantu. W przedniej części kadłuba umieszczono przedziały: napędowy (po prawej stronie) i kierowania (po lewej stronie), w środkowej – przedział bojowy z obrotową wieżą, a w tylnej – przedział desantowy, w którym przewozi się 8 żołnierzy wraz z wyposażeniem.

Uzbrojenie

W wieży jest zamontowana 73 mm armata gładkolufowa 2A28 (wyposażona w zmechanizowany układ zasilania amunicją), miała ona małą prędkość początkową pocisku i słabą celność na większych odległościach strzelania. Wyrzutnia przeciwpancernych pocisków kierowanych 9M14M „Malutka” (znajduje się nad armatą) oraz 7,62 mm sprzężony karabin maszynowy PKT. Do strzelania z armaty są stosowane naboje z pociskami kumulacyjnymi (o masie 2,6 kg) i odłamkowo-burzącymi (o masie 3,7 kg). Do celowania i obserwacji służy dzienno-nocny przyrząd TPN-22M1.

Napęd

Jako jednostkę napędową BWP-1 zastosowano silnik UTD-20 o mocy 221 kW przy 2600 obrotów / minutę. Pojazd może pływać z prędkością około 7 km/h.

BWP-2 Geneza

Bojowy wóz piechoty BWP-2, który zaprezentowano po raz pierwszy w końcu lat siedemdziesiątych. Wyeliminowano w nim kilka wad BWP-1, w tym jedną z najważniejszych, mianowicie 73 mm armatą, o małej prędkości początkowej pocisku, zastąpiono bardziej uniwersalną i efektywną armatą kalibru 30 mm oraz przeniesiono stanowisko dowódcy z kadłuba (było usytuowane za stanowiskiem mechanika-kierowcy) do wieży. Ponadto wyrzutnię przeciwpancernych pocisków kierowanych (nowszego typu) zamontowano na wieży (9kB).

Używana jest również wersja dowódcza pojazdu.BWP-2 występuje w bardzo dużych ilościach w siłach zbrojnych wielu krajów. Jest używany m.in. w Finlandii, Iraku, Jemenie, Kuwejcie, Jordanie, Afganistanie, Algierii, Indiach, Czechach i na Słowacji. Ocenia się, że w uzbrojeniu armii rosyjskiej znajduje się ich około 20 000 sztuk. Jest więc to najpowszechniej używany bojowy wóz piechoty byłego Bloku Wschodniego. BWP-2 jest nadal produkowany i oferowany do sprzedaży. Produkcje licencyjną kontynuuje Słowacja (pod oznaczeniem BVP-2 i Indie, pod nazwą Sarath). Wóz indyjski, oprócz wersji podstawowej, występuje również jako: ambulans, pojazd saperski i wóz rozpoznania inżynieryjnego. Ponadto Bułgaria wytwarzała, na potrzeby własne i eksport do Iraku, bojowy wóz piechoty BWP-30 z wieżą od BWP-2.

Budowa

Przedział desantowy BWP-2, podobnie jak BWP-1, jest dosyć ciasny, mimo że liczbą przewożonych żołnierzy zmniejszono do siedmiu (w tym jeden zajmuje miejsce za stanowiskiem mechanika-kierowcy). W BWP-2 zachowano główne cechy konstrukcyjne BWP-1: ma on więc niską sylwetkę, jest ruchliwy, niezawodny i prosty w eksploatacji, a moc zespołu napędowego jest wystarczająca do poruszania się we wszystkich warunkach terenowych. Wozy ostatnich serii produkcyjnych wyposażono w ulepszone systemy kierowania ogniem, dodatkowe opancerzenie i inne elementy modyfikacyjne. Na większości wozów można montować trały przeciwminowe.

Geneza BWP-3

Bojowy wóz piechoty BWP-3 wprowadzono do uzbrojenia armii rosyjskiej w 1990 roku i natychmiast wzbudził duże poruszenie w zachodnich kręgach konstruktorów broni pancernej z uwagi na fakt, że nie ma on nic wspólnego z poprzednimi modelami wozów: BWP-1 i BWP-2. Na zachodzie miał on przejściową nazwę M1990/1. Mimo wielu zalet, BWP-3 jest używany przez wojska rosyjskie w niewielkich ilościach, zapewne z powodu wysokiej ceny. Nie odstraszyła ona jednak Abu Dhabi i Kuwejtu, które złożyły zamówienia na 500 pojazdów, wyposażonych we francuski system kierowania ogniem.

Budowa

BWP-3 swoją sylwetką przypomina czołg lekki, gdyż ma obły kształt i jest stosunkowo wysoki. Żołnierze desantu są przewożeni po obu stronach mechanika-kierowcy oraz w przedziale desantowym (za wieżą), w którym siedzą w dwóch rzędach na wewnętrznych siedziskach, nad przedziałem napędowym, mając tym samym ograniczoną przestrzeń nad głową. Mimo znacznej (jak na wóz bojowy) masy 18,7 tony, BWP-3 jest pojazdem pływającym, a napęd w wodzie zapewniają mu dwa pędniki wodne umieszczone z tyłu kadłuba.

Uzbrojenie

Głównym atrybutem wydaję się być 100 mm armata (9kB) ze zmechanizowanym układem zasilania w amunicję, przystosowana do wystrzeliwania zarówno kierowanych (w wiązce laserowej) przeciwpancernych pocisków rakietowych, jak i klasycznej amunicji odłamkowo-burzącej. Maksymalna donośność pocisku rakietowego 9M117 Bastion wynosi 4000m, zapewniając tym samym pojazdowi znaczący potencjał przeciwpancerny. Z armatą tą jest sprzężona armata kalibru 30mm i 7,62mm karabin maszynowy.Ponadto, w przedniej części kadłuba zamontowano dodatkowe dwa karabiny maszynowe.

Producent opracował prototyp rozpoznawczej wersji pojazdu, uzbrojony w armatę kalibru 30mm. Proponowano również zastosowanie bezwieżowych podwozi BWP-3 dla zbudowania innych wersji, m.in.: wozu do nauki jazdy, samobieżnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego z wieżą konstrukcji francuskiej.