Geneza
Bojowy wóz piechoty, gąsienicowy, pływający, opracowany i produkowany przez amerykańską firmę FMC Corporation z San Jose w Kalifornii dla armii amerykańskiej. Nazwa wozu pochodzi od nazwiska gen. Omara N. Bradleya, jednego z głównych dowódców amerykańskich w czasie II wojny światowej. Na początku lat 70-tych, na zamówienie armii amerykańskiej, FMC rozpoczęła prace nad BWP XM723. W 1975 roku gotowy był pierwszy prototyp. W czasie jego testowania przyjęto nowe rozwiązania dotyczące wykorzystania wozu i w 1979 roku FMC przedstawiła prototypy dwóch innych pojazdów, które niewiele różniły się między sobą: XM2 IFV (Infantry Fighting Vehicle) dla piechoty i XM3 CFV (Cavalry F.V.) dla kawalerii pancernej. Zostały one zaaprobowane i sklasyfikowane jako M2 Bradley (wóz podstawowy dla całej serii pojazdów) i M3 Bradley (pojazd rozpoznawczy). Dostawy dla wojska, z powodu problemów z bezpieczeństwem i niezawodnością wozu, rozpoczęły się dopiero pod koniec 1981 roku.
Budowa
Samonośne nadwozie podzielono na trzy przedziały: kierowania i napędowy z przodu, bojowy w środkowej części pojazdu, a desantowy z tyłu. Kierowca zajmuje miejsce po lewej stronie przez indywidualny właz otwierany do tyłu. Do obserwacji terenu służą mu 4 peryskopy – 3 na wprost i 1 z widokiem na lewo. Peryskop centralny można zastąpić noktowizorem Litton Electro-Optics AN/VVS-2 (pole widzenia 90° × 35°, głębia ostrości od 4 m do nieskończoności, wzmocnienie światła szczątkowego ponad 25 tys. razy). Stanowiska dowódcy i działonowego znajdują się w obracanej hydraulicznie dwuosobowej wieży. Jest ona przesunięta, ze względu na sposób rozmieszczenia desantu, w prawo od osi wzdłużnej wozu. Obaj posiadają indywidualne włazy w stropie otwierane do tyłu – dowódca prawy, działonowy lewy. Działonowy posługuje się zintegrowanym celownikiem optyczno-termowizyjnym firmy Raytheon o powiększeniu ×4 i ×12 oraz dwoma peryskopami. Dowódca posiada 7 peryskopów. W trybie optycznym może obserwować i celować przez przyrządy strzelca bezpośrednio ze swojego stanowiska.
Przedział desantowy mieści siedmiu żołnierzy (M3 – dwóch zwiadowców) na indywidualnych siedziskach. Każdy z nich posiada indywidualny peryskop, a sześciu z nich może prowadzić ogień z wnętrza transportera subkarabinkiem M231. W tym celu w każdej burcie i w ścianie tylnej zamocowano po dwa gniazda do mocowania luf karabinów. Wóz przewozi 4200 szt. amunicji do automatycznej broni załogi. Jeden z dwóch siedzących po lewej stronie żołnierzy ma fotel na wysokości wieży (stąd jej przesunięcie), dwóch kolejnych siedzi po stronie prawej, a trzech z tyłu. Tylna ściana kadłuba stanowi jednocześnie hydrauliczną rampę, przez którą żołnierze wchodzą i opuszczają pojazd. W rampie umieszczone są także dodatkowe drzwi, a w stropie właz. W wodzie pojazd porusza się poprzez przewijanie gąsienic z prędkością 7,2 km/h. Aby zwiększyć wyporność, obsługa stawia ekrany pławne, co trwa ok. 30 min. Pancerz wykonano ze spawanych płyt aluminiowych pokrytych laminowanym pancerzem komorowym. Opancerzenie chroni przed 95% uzbrojenia BWP z początku lat 80-tych. Dno wozu zabezpieczono przed minami płytą pancerną.
Uzbrojenie
Podstawowym uzbrojeniem jest umieszczone w wieży działko łańcuchowe M242 Bushmaster kal. 25 mm firmy Boeing (dawniej McDonnell Douglas), które może strzelać pojedynczo lub seriami amunicją serii US M-790 (M-791 APDS-T, M-792 HEI-T, M-793) lub typu Oerlikon. Standardowa szybkostrzelność wynosi 100 lub 200 strz./min., a maks. 500 strz./min. Łuski automatycznie wyrzucane są na zewnątrz. Pojazd przewozi 900 szt. amunicji kal. 25 mm – do natychmiastowego użycia jest 300 szt., pozostałe 600 w rezerwie. Działko posiada dwudrożny system zasilania, co pozwala na wybór amunicji w zależności od rodzaju celu. Skuteczny zasięg ognia wynosi 2500 m (APDS-T przebija pancerz BMP-1 z odległości do 2350 m). Stabilizowanie działka w obu płaszczyznach oraz kierowanie na cel odbywa się elektrycznie. Zakres nastaw w pionie wynosi -10°/+60°, co pozwala zwalczać cele powietrzne.
Na lewym boku wieżyczki zamontowano podwójną wyrzutnię ppk Hughes BGM-71 TOW z zapasem 7 szt. pocisków. Kąt podniesienia wyrzutni można ustawiać w zakresie od -20° do +30°. Ppk TOW posiada głowicę kumulacyjną i napędzany jest dwuzakresowym silnikiem na paliwo stałe. Jego zasięg wynosi 3,75 km, a prędkość 0,306 km/s (0,92 Ma). Bradley przewozi 7 pocisków TOW, w tym 2 w wyrzutni. Po odpaleniu podnoszą się automatycznie skrzydła i powierzchnie sterowe pocisku. Przez cały czas lotu strzelec utrzymuje krzyż celownika optycznego na celu, a nadajnik rakiety emituje sygnał w podczerwieni, który jest odbierany przez układ celowniczy. Sygnały korygujące lot przesyłane są do układu sterowania pocisku za pomocą dwużyłowego przewodu, rozwijanego z dwóch szpul z wnętrza rakiety, połączonego z pulpitem strzelca.
Uzbrojenie dodatkowe:
– sprzężony z armatą km M240C kal. 7,62 mm z zapasem 1340 naboi, umieszczony na prawo od działka,
– 8 wyrzutni granatów dymnych M257 (po 4 z obu stron czoła wieży) oraz termiczna aparatura dymotwórcza.
Napęd
Silnik M2/M3 to wysokoprężny, 8-cylindrowy Cummins Engine Co. VTA-903T, z turbodoładowaniem, który współpracuje z hydromechanicznym układem napędowym Lockheed Martin HMPT-500. HMPT-500 zapewnia 3 biegi do przodu i jeden wsteczny, zawiera także m.in.: dwie przekładnie sumujące, mokre, tarczowe hamulce główne, 3 przekładnie planetarne, 2 hamulce i 3 sprzęgła. Umożliwia on płynne zmiany przełożeń i skręt z dowolnym, stabilnym promieniem. Obok czołgu CCVL, Bradley jest jedynym seryjnym wozem z takim rozwiązaniem. Silnik wraz z układem napędowym zespolono w jeden blok. Pojazd posiada 12 podwójnych kół nośnych z gumowymi bandażami, 2 koła napędowe z przodu, 2 napinające z tyłu i 4 rolki podtrzymujące. Na gąsienice można zakładać nakładki gumowe. Zawieszenie indywidualne zawiera 2×6 wałków skrętnych z wahaczami i 8 amortyzatorów hydraulicznych (przy pierwszej, drugiej, i szóstej parze kół nośnych).
Bradley M2A1/M3A1
Produkcję seryjną pierwszej zmodernizowanej wersji rozpoczęto w maju 1986 roku.
Zastosowane zmiany:
– nowe ppk w wersji TOW-2,
– ulepszony, zespołowy system ochrony ABC,
– zmodyfikowany układ wylotu spalin,
– sygnalizator położenia wieży na stanowisku kierowcy,
– nowsze systemy obserwacyjne,
– przeprojektowanie układu paliwowego i ppoż.
Bradley M2A2/M3A2
Produkcję seryjną pojazdów w drugiej wersji zmodernizowanej rozpoczęto w 1989 roku. W pojazdach tych główny nacisk położono na zwiększenie wytrzymałości opancerzenia. Czoło i boki kadłuba oraz czoło wieży pokryto pancerzem stalowym i nałożono nań pancerz reaktywny. Zlikwidowało to boczne luki strzelnicze. Desant zmniejszono do 6 osób. Przeprojektowano rozmieszczenie amunicji i zbiorników paliwa, zastosowano nowe pociski kal. 25 mm M-919 APFSDS-T. Wprowadzone zmiany zwiększyły masę wozu do 30 t. Wymusiło to wymianę silnika na Cummins VTA-903 o mocy 445 kW oraz zmiany w układzie napędowym i zawieszeniu. Mimo tego zmniejszyły się prędkości jazdy i pływania oraz zasięg.
Bradley M2A3/M3A3
Zalecenia trzeciej modernizacji oparte zostały o doświadczenia wyniesione z eksploatacji Bradleya w czasie wojny w Zatoce Perskiej w 1992 roku. Produkcję seryjną nowych maszyn planowano rozpocząć w 1996 roku, ale z powodu cięć budżetowych modernizację rozpoczęto w listopadzie 1998 roku, a produkcja seryjna przewidziana została na rok 2000.
Wprowadzone zmiany:
– wyposażenie elektroniczne połączono szyną danych MIL-STD (Military Standard) 1553,
– stanowiska dowódcy, kierowcy i dowódcy desantu wyposażono w indywidualne monitory,
– system identyfikacji IFF („swój – czy – obcy?”),
– nowszy system wyszukiwania celów z laserowym dalmierzem bezpiecznym dla ludzkiego wzroku (oparty na tellurku CdHg),
– nowszy układ ochrony ABC,
– termowizjer drugiej generacji Raytheon Missile Systems Comp. dla dowódcy wozu (oparty na tellurku CdHg),
– termowizor Raytheon MSC AN-VAS-5 dla kierowcy,
– zastosowanie na jeszcze większą skalę układów informacyjno-diagnostycznych (np. IVIS),
– nadmuchiwany ponton (zamiast falochronu) obejmujący przód i boki wozu (napełnianie trwa 15 min., by zapewnić pływalność przy trafieniu go pociskiem podzielony jest na kilka komór, a pompowanie trwa przez cały czas przebywania w wodzie). Docelowo zmiany objąć mają ponad 1000 wozów.
Bradley M2/M3: dane taktyczno-techniczne
Załoga: 3+7 (w A2: 3+6), M3: 3+2
Wymiary(m):Długość całkowita: 6,46
Szerokość: 3,2
Wysokość: 2,97
Masa bojowa(t): 22,59, M3: 22,4
Nacisk na podłoże(kg/cm 0,53
Osiągi:Prędkość max na drodze(km/h):72,4
Prędkość max w terenie(km/h): 48,3
Zasięg max na drodze: 490
Przeszkody:Rowy(szerokość w m) 2,74
Ściany(wysokość w m): 1,24
Wzniesienia (w %): 60
