Wpisy w kategorii Średniowiecze

Rosyjska inwazja na Ukrainę zwróciła uwagę świata na Mariupol. Ale epizod o doniosłym znaczeniu …

Imperium mongolskie było jednym z największych organizmów państwowych w dziejach. Jego twórca, Czyngis Chan, …

Ponadtrzydziestoletni okres panowania cara Symeona (893–927), drugiego zaledwie chrześcijańskiego władcy Bułgarii1, jest czasem wyjątkowym …

Kanonik krakowski zaprezentował rys postaci Bolesława, który „był mianowicie bardzo urodziwy, cechowały go wielka roztropność umysłu i wielkoduszność”, a jednocześnie był „bardzo sprawny w rozsądzaniu spraw tak publicznych, jak prywatnych”, dzięki czemu „przysparzał sławy i uznania” sobie i poddanym. Jednocześnie, dodawał kanonik, „natura obdarzyła go wspaniałą i dostojną postawą, wyróżniającą go od innych śmiertelników”, czyli taką – jak możemy się domyślać – która podkreślała monarszy majestat.

Problem genezy i rozwoju Rusi w IX wieku wciąż należy do niezwykle interesujących, a zarazem trudnych zagadnień. Sformułowane w XIX wieku koncepcje rozwoju państwa ruskiego szybko zmieniły się z tematów rozmów naukowców w oręż w walce politycznej. Zasadniczo nawet dziś, pomimo dalece bardziej zaawansowanych badań, nie można jednoznacznie stwierdzić, która koncepcja jest bliższa prawdy.

Teoretycznych założeń islamskiego fundamentalizmu doszukiwać się można już w VIII/IX wieku. Konstruująca ówcześnie swe zasady jedna z głównych szkół prawnych islamu, szkoła hanbalicka, wskazywała obowiązek zachowywania „czystości” koranicznego nauczania, literalnego przestrzegania prawa i braku konieczności dopasowywania do współczesności tekstu świętej księgi. Ahmed ibn Hanbal, założyciel szkoły, próby uzasadniania i reinterpretowania świętych tekstów uważał za profanację. Kontynuator tej tradycji, Ali al-Barbahari, za łamanie praw świętego pisma i niegodne muzułmanina uznawał również rozrywkowy tryb życia, sprzedaż i spożywanie alkoholu, zabawy taneczno-muzyczne.

Po opuszczeniu zamku na księcia Polski i jego orszak napadł zbrojny tłum. Kilku rycerzy zostało poturbowanych, a większemu nieszczęściu zapobiegli towarzyszący Bolesławowi książę saski Bernard i Henryk ze Schweinfurtu. Bolesław podziękował Henrykowi i przyrzekł, że mu pomoże, kiedy tylko zaszłaby potrzeba. Wydaje się, że inicjatorem zamieszek był sam Henryk II, który w zasadzie już nie potrzebował Bolesława Chrobrego, a musiał oddać mu przyrzeczone ziemie.

Pierwszym miejscem, przeciw któremu postanowił się wyprawić Kutajba, był Pajkend. Jako osada dość zamożna, Pajkend miał silną cytadelę i pokaźny zapas broni na wypadek oblężenia. W obliczu groźby ze strony zbliżających się Arabów miejscowi dehkanowie (możni) wezwali na pomoc innych Sogdyjczyków. Koalicja powstrzymała najeźdźców, lecz niestety okazała się niezbyt trwała. Pierwsze dezercje zdarzyły się już w początkowej fazie starcia. Ostatecznie po dziesięciu miesiącach oblężenia forteca upadła, szybko doszło jednak do rewolty. Po jej stłumieniu wszyscy mężczyźni z Pajkendu zostali straceni, a kobiety i dzieci – wzięte w niewolę.

Prawdziwą pasją Uług Bega była astronomia. W swojej stolicy wybudował obserwatorium astronomiczne wyposażone w ogromnych rozmiarów przyrządy do obserwacji ciał niebieskich (zwłaszcza czterdziestometrowy sekstant). I nie poprzestał jedynie na patronacie nad budową. Aktywnie uczestniczył też w pracach naukowych, między innymi osobiście brał udział w sporządzeniu tablic astronomicznych i wytyczaniu map nieba, na których opierał się później tworzący w XVII wieku Jan Heweliusz.

Po odbudowie państwowości polskiej zaistniała możliwość odbudowy siły militarnej królestwa Piastów. Dodatkowo sprzyjały temu czynniki gospodarcze i okrzepnięcie struktury społecznej. Stany walczyły o przywileje, jednocześnie określając swe powinności względem władcy, również te dotyczące obronności. Nie nastąpiło to jednak w ciągu tygodnia czy miesiąca.