Obok licznych jednostek kolonialnych, które walczyły w składzie armii włoskiej w czasie kampanii we Włoskiej Afryce Wschodniej w latach 1940 – 1941 znaleźli się nieoczekiwanie i Niemcy. Była to Compagnia Autocarrata Tedesca (Deutsche Motorisierte Kompanie), czyli niemiecka kompania zmotoryzowana. Rekrutowała się spośród ok. 150 niemieckich ochotników, którzy przybyli z Kenii i Tanganiki na pokładzie włoskiego statku Pavia, przed przystąpieniem tychże do wojny.
Są to po części członkowie załóg niemieckich frachtowców zaskoczonych przez wojnę w Massewie, porcie nad Morzem Czarnym, jak także młodzi i starsi żołnierze Wehrmachtu. Tylko jej dowódca i sierżant Adolf Bremer byli żołnierzami frontowymi z czasów pierwszej wojny światowej. Dowódcy niższego szczebla mieli za sobą czynną służbę w Wehrmachcie lub w Hufcach Służby Rzeszy, jednak większość ochotników nie przeszła żadnego szkolenia wojskowego. Już po przystąpieniu Włoch do wojny natychmiast się zaciągnęli i 2 lipca została sformowana wyżej wymieniona kompania. Jej szkolenie odbywało się w Asmarze w Erytrei, a pierwsze działania bojowe kompania rozpoczęła przeciw Brytyjczykom we wrześniu 1940 r. Składała się z trzech plutonów, z których każdy złożony był dwóch – trzech drużyn. Jednostka ta miała także specjalna flagę zaprojektowaną przez gubernatora Erytrei gen. Luigiego Frusci. Po jednej stronie flagi była normalna flaga włoska, natomiast po drugiej flaga III Rzeszy ze swastyką. Dowódca jednostki był Oberleutnant (porucznik) Gustav Hacel.
CKM-iści kompanii podczas ćwiczeń na poligonie.
Pierwsza wzmianka o tej egzotycznej jednostce pojawia się w sprawozdaniu dziennym gubernatora Erytrei Luigi Frusciego z dnia 2 lipca (wtorek, Asmara). Komunikat brzmi tak: „ Dziś sformowana została niemiecka kompania zmotoryzowana. Jako dowódca kieruje słowa pozdrowienia do tych synów narodowosocjalistycznych Niemiec, którzy ochotniczo przywdziali mundury, by dzielić wraz z nami chwałę i ciężar wojny, jaką prowadzimy wspólnie w imię sprawiedliwości”. W dalszej części raportu jest odniesienie do flagi jednostki. Otóż rózgi liktorskie i swastyka maja być symbolami tego braterstwa idei i broni. To braterstwo w tym regionie, choć marginalne, ma jeszcze wzmocnić więzy obu armii walczących w Europie i w Afryce. Cały raport kończy się górnolotnym stwierdzeniem, iż: „ Synowie narodowosocjalistycznych Niemiec będąc z dala od swej ojczyzny, u nas znajdą koleżeństwo i przyjaźń, które umocni jeszcze trudna, natchniona wielkimi ideałami walki!”. Z tym, że 2 lipca dopiero zaczęto formować jednostkę, tzn. skończono zbierać w jednym miejscu wszystkich ochotników.
W czasie kampanii w tym właśnie regionie dosyć szybkie, początkowe sukcesy armii Duce były tak oto opisywane przez raport Służb Bezpieczeństwa SS: „Włosi robią szybsze postępy niż swego czasu w Etiopii, zdanie to często wywoływało przypuszczenia, że muszą z nimi być wojska niemieckie, a co najmniej niemieccy oficerowie (!)”. (raport z dnia 15 sierpnia 1940 r.).
Po przysiędze. Niemieccy żołnierze we włoskich mundurach.
Kompania w drodze na front.
Gazeta Die Wehrmacht w artykule z 6 października 1940 roku pt.: „Niemieccy ochotnicy we Włoskiej Afryce Wschodniej” potwierdza istnienie tej jednostki. Artykuł spisany z relacji st. sierżanta Adolfa Bremera mówi, iż najpierw ochotnicy składali przysięgę „Jego Wysokości Królowi Włoch i Albanii oraz Cesarzowi Etiopii” Wiktorowi Emanuelowi III, jednak tylko na czas swojej służby pod flagą Włoch. Miało to miejsce rano o 10.30. Na specjalnym przygotowanym na potrzeby tej ceremonii placu zebrały się wszystkie jednostki batalionu w pełnym uzbrojeniu. Pojawił się dowódca obszaru operacyjnego „Północ”, generał Vincenzo Tessitore, w towarzystwie kilku oficerów sztabu i został uroczyście powitany przez dowódcę batalionu. Po powitaniu przez niemieckich oficerów i przejściu przed frontem żołnierzy zwrócił się do zebranych. Zwrócił uwagę na umowę między Fuhrerem i Duce, i w krótkich słowach nakreślił zadania stojące przed jednostką na wysuniętym posterunku.
Następnie przemówił dowódca; po komendzie „prezentuj broń”, odczytano formułę przysięgi, najpierw w języku włoskim, potem w niemieckim. Uroczystość zakończyła się defiladą przed generałem Tessitore. Cała uroczystość odbyła się w środę, 10 lipca 1940 roku w garnizonie w Samarze. Co ciekawe jednostka została sformowana tylko osiem dni wcześniej. W dzień po defiladzie rozpoczyna się pierwsze ćwiczebne strzelanie z użyciem ostrej amunicji. Jednostka została przewidziana do użycia w składzie Grupy Północnej (gen. L. Frusci), a podlegała bezpośrednio generałowi Tessitore.
Bibliografia:
Źródła:
Schramm P.E., Kriegstagbuch des Oberkommandos der Wehrmacht, t. 2, 1940 Berlin (1961).
Publikacje:
Jowett P. S., The Italian Army 1940 -45 ( 2 ) Africa 1940- 43, Oxford 2001.
MacGregor K., Hitler’s Italian Allies. Royal Armed Forces. Fascist Regime and the War of 1940- 43, Cambridge 2003.
Piekałkiewicz J., Wojna w Afryce 1940 – 1943, Łódź 2007.
Solarz J., Afryka Wschodnia 1935- 1941, Warszawa 2003.
