Siedemdziesiąta rocznica wybuchu II wojny światowej w oczywisty sposób wiąże się z wypuszczeniem na rynki wydawnicze książek poświęconych największemu konfliktowi zbrojnemu w historii. Trudno się temu dziwić, zresztą nie ma w tym nic nagannego – wręcz przeciwnie, jest to najlepszy możliwy pretekst do szerzenia wiedzy o tej wojnie. Do wydawnictw, które postanowiły zdyskontować jubileusz, dołączył warszawski W.A.B., wydając niewielką książeczkę autorstwa znanego naszym Czytelnikom Richarda J. Overy’ego.

Tak jakoś z przyczyn niezależnych wynikło, że książka, która w księgarniach znalazła się na rocznicę zakończenia II wojny światowej, u nas pojawia się bliżej rocznicy zakończenia kampanii wrześniowej. Berlin 1945 trafił bowiem w moje ręce bardzo późno, warto jednak było czekać na kawał tak świetnej literatury faktu.

Biednemu zawsze deszcz w oczy, można by rzec. Kryzys gospodarczy utrudnił organizację tegorocznego Air Show (co widać było choćby po tym, że wiele ciekawych samolotów, które przybyły w parach – A-10, Eurofighter Typhoon – prezentowano tylko na wystawie statycznej), a pierwszy dzień pokazów został praktycznie udaremniony przez oberwanie chmury.

Tak się jakoś złożyło, że trafiają do mnie ostatnio przede wszystkim książki ściśle naukowe w każdym tego słowa znaczeniu. Naukowe, a więc nie popularyzatorskie. Naukowe, a więc obszernie korzystające ze źródeł i badań własnych autorów. Naukowe, a więc niebędące lekkimi lekturami. Książka Eugeniusza Cezarego Króla również zalicza się do tego grona.

Książka Marka Gałęzowskiego z pewnością nie zostanie bestsellerem. Powodem jest nie tylko hermetyczny, naukowy styl, ale także egzotyczny – choć przecież dotyczący stolicy naszego kraju – temat. Tytułowe Orlęta są bowiem organizacją mało znaną, praktycznie anonimową.

Mówiąc najkrócej, Dreadnought to ponad tysiącstustronicowa opowieść o tym, jak Anglia i Niemcy w ciągu kilkudziesięciu lat przeszły drogę od przyjaźni cementowanej więzami krwi monarchów poprzez rywalizację i wyścig zbrojeń do konfliktu, który miał zapisać się w historii jako I wojna światowa.

Wszyscy nasi Czytelnicy z pewnością przynajmniej słyszeli o Tomie Clancym, wielu też prawdopodobnie czytało przynajmniej jedną jego książkę. W Polsce zyskał wielu fanów, pojawiając się wraz z innymi autorami technothrillerów i thrillerów politycznych w kultowej już „Czarnej Serii” wydawnictwa AiB. Często zastanawiałem się, dlaczego polscy pisarze nie są w stanie napisać czegoś takiego. Niniejszym przepraszam bardzo. Są w stanie.

W historii II wojny światowej wciąż dzielnie się trzymają liczne białe plamy. Wiele z nich dotyczy bezpośrednio udziału Polski – pierwszy z brzegu przykład to śmierć generała Sikorskiego – ale zwróćmy uwagę na to, że my, Polacy, wiemy, iż takie białe plamy istnieją.

Prawdę mówiąc, nie miałem najbledszego choćby pojęcia, jak powinienem zacząć tę recenzję. Czy powinienem odwołać się do tematyki książki, czy może do co najmniej niecodziennego sposobu, w jaki powstała? Może powinienem już na początku opowiedzieć o moich nie do końca zaspokojonych oczekiwaniach?

Biorąc pod uwagę, jak ocenialiśmy tu książki Bellony, o „Wojnie domowej…” wyrażać się muszę raczej pozytywnie. Bądźmy jednak szczerzy: Romero Salvadó nie jest Beevorem. Styl hiszpańskiego autora jest dużo bardziej hermetyczny, a przez to oczywiście mniej wciągający.