Czeska spółka Omnipol i ministerstwo obrony Wietnamu podpisały kontrakt na dostawę do tego państwa dwunastu samolotów szkolno-treningowych L-39NG. Maszyny zostaną wyprodukowane przez Aero Vodochody i dostarczone w latach 2023–2024. Poza samolotami kontrakt przewiduje dostarczenie niezbędnego wyposażenia naziemnego do ich obsługi, a także naziemnej części systemu szkolenia i części zamiennych oraz przeszkolenie pilotów (w tym części do poziomu instruktora) i mechaników.

Sprzedaż dwunastu samolotów do Wietnamu to jeden z największych sukcesów eksportowych czeskiego przemysłu zbrojeniowego w ostatnich latach. W 2015 roku Czechy sprzedały do Iraku piętnaście samolotów L-159, ale jedenaście pochodziło z rezerw czeskich sił zbrojnych, a cztery pozostałe – z jednostek liniowych czeskiego lotnictwa. Obecny kontrakt przyniesie korzyści nie tylko głównemu wykonawcy, ale również dziesiątkom innych czeskich firm będących poddostawcami producenta samolotów.



– Jesteśmy dumni, że możemy ogłosić tę kluczową i strategiczną umowę, która jest ważnym punktem w rozwoju programu L-39NG – powiedział prezes Omnipolu Jiří Podpěra. – Połączenie nowoczesnego samolotu szkolnego, jakim jest L-39NG, i profesjonalizmu wietnamskich sił powietrznych przyczyni się do pogłębienia wzajemnych relacji między Czechami i Wietnamem.

Wietnamski L-39C.
(Hoangprs5, CC BY-SA 4.0)

Nie jest to pierwszy kontrakt lotniczy zawarty pomiędzy oboma państwami. Ich współpraca datuje się jeszcze na lata siedemdziesiąte ubiegłego wieku. W tamtej i następnej dekadzie Wietnamczycy kupowali z Czechosłowacji między innymi samoloty Zlín Z-226, Aero Ae 45 i L-39. Łącznie do Wietnamu dostarczono trzydzieści jeden oryginalnych L-39C. Według raportu World Air Forces 2021 w służbie pozostaje dwadzieścia pięć egzemplarzy.

Wietnam otwiera się na nowe

Wiadomość o zakupie przez Wietnam L-39NG jest zaskakująca. Co prawda pierwsze informacje o zainteresowaniu Hanoi czeskim samolotem pojawiły się już w 2017 roku, ale wtedy wietnamskie siły powietrzne dopiero zaczynały poszukiwania nowego samolotu szkolno-treningowego i L-39NG był tylko jedną z dwóch rozważanych kandydatur. Drugą był rosyjski Jak-130. Ostatecznie w styczniu 2020 roku ujawniono informację, że Wietnam zdecydował się na zakup dwunastu samolotów rosyjskich. Zaskakujący w tej sytuacji jest zakup dwóch typów samolotów.



Wśród argumentów przeważających za zakupem Jaka-130 był miedzy innymi ten, że powstał on z myślą o szkoleniu pilotów latających na rosyjskim sprzęcie, a ten stanowi podstawowe wyposażenie wietnamskiego lotnictwa. W służbie znajduje się obecnie jedenaście Su-27, trzydzieści pięć Su-30MK2W i trzydzieści cztery Su-22M4/UM3K. Być może na tej samej zasadzie zakup L-39NG jest kolejnym zwiastunem otwarcia się Wietnamu na sprzęt zachodni.

Wietnamski Su-30MK2.
(Hoangprs5, CC BY-SA 4.0)

W 2016 roku Stany Zjednoczone zniosły embargo nałożone na Wietnam w czasie zimnej wojny i od tego czasu współpraca z tym państwem jest jednym z elementów budowania przeciwwagi dla Chin w Azji Południowo Wschodniej. W 2019 roku w czasie targów wojskowych w Hanoi Lockheed Martin intensywnie promował swojego F-16 Block 70 w roli kandydata na nowy myśliwiec dla wietnamskiego lotnictwa. Według nieoficjalnych informacji Wietnam nie jest do końca zadowolony z Su-30 i jest otwarty na propozycje amerykańskie i europejskie. Jeszcze przed zniesieniem embarga Wietnamczycy mieli sondować możliwość pozyskania Typhoonów.

Amerykanie szybko skorzystali na zniesieniu embarga, bo już w 2017 roku Wietnam kupił od US Coast Guard kuter patrolowy USCGC Morgenthau (WHEC-722) typu Hamilton, a w ubiegłym roku ruszyły przygotowania do przekazania w ten sam sposób drugiego: USCGC John Midgett (WHEC 726). Ponadto Lockheed Martin dostarczył Hanoi satelity komunikacyjne, a Boeing-Insitu – samoloty bezzałogowe ScanEagle.

Szlaki dla zachodniego sprzętu przeciera jednak Izrael, który stał się drugim po Rosji dostawcą uzbrojenia dla Wietnamu. W wietnamskich siłach zbrojnych karabinki Kałasznikowa są zastępowane przez produkowane na licencji Galile ACE 31 i 32. Na liście nabytków znalazły się także system rakietowy EXTRA i bezzałogowce Heron 1.

Prowadzi to do rosyjsko-izraelskiej rywalizacji o wietnamskie kontrakty, prowadzonej wszelkimi dostępnymi metodami. Pod koniec roku 2018 agencja TASS sugerowała, jakoby Wietnam niezadowolony z izraelskiego systemu przeciwlotniczego bliskiego zasięgu SPYDER-SR. Wietnam nie skomentował tych rewelacji. Przeciwko doniesieniom TASS przemawia jednakże to, iż inni użytkownicy SPYDERa w warunkach tropikalnych, czyli Indie i Singapur, nie zgłaszali problemów z systemem.


L-39NG

Budowa L-39NG jest wspólnym przedsięwzięciem Aero Vodochodów i grupy Omnipol. Samolot jest wyposażony w silnik Williams International FJ44-4M. W kabinie zamontowano „szklany kokpit”, zastosowano nową jednoczęściową osłonę kabiny i nowe fotele wyrzucane oraz przekonstruowano skrzydła z integralnymi zbiornikami paliwa. Pod samolotem znajduje się pięć zaczepów na podwieszenia: po dwa po skrzydłami i jeden centralny pod kadłubem.

We wrześniu 2020 roku otrzymał wojskowy certyfikat typu. Dokument wydało biuro lotnictwa wojskowego w czeskim ministerstwie obrony. Uzyskanie certyfikatu typu oznacza, że dany samolot został wyprodukowany zgodnie z zatwierdzonym projektem i zapewnia zgodność z wymogami zdatności do lotu. W trakcie prób dwa prototypy wykonały około 300 lotów. Dzięki uzyskaniu certyfikatu L-39NG może latać w międzynarodowej przestrzeni powietrznej i spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa. Jest to jeden z pierwszych samolotów certyfikowanych według nowych międzynarodowych regulacji EMAR 21 i EMACC, co oznacza, że certyfikat jest uznawany przez zarówno Unię Europejską, jak i NATO.

Wietnam nie jest pierwszym nabywcą tego samolotu. Do tej pory Senegal i czeskie przedsiębiorstwo LOM Praha zamówiły po cztery egzemplarze. Sześć maszyn ma kupić czeskie lotnictwo wojskowe, a list intencyjny w sprawie zakupu dwunastu sztuk podpisała amerykańska spółka RSW Aviation. L-39NG był prezentowany również na Węgrzech.

Zobacz też: NNS Thunder wrócił do służby w nigeryjskiej marynarce

(omnipol.com, defenseworld.net)

Aero Vodochody