Obecna wersja ogłoszonego przez Komisję Europejską planu „ReArm Europe”, przemianowa­nego w między­czasie na „Readiness 2030”, wyklucza z unijnego finansowania zakupy sprzętu produkowanego poza krajami Unii Europejskiej. Nie wszystkim, także wewnątrz UE, się to podoba. Najgłośniej protestują Stany Zjednoczone, praktyczne rozwiązania proponuje Wielka Brytania, zaś sekretarz generalny NATO Mark Rutte przedstawia dość egzotyczne pomysły, mające jednak sporo sensu.

Przy pracach nad „ReArm Europe” zwyciężyła koncepcja francuska. Paryż chce, aby 150 miliardów euro przeznaczonych w ramach „ReArm Europe” na rozwój przemysłu zbroje­nio­wego zostało w całości zainwesto­wane w państwach Unii Europejskiej. Niemcy chcą natomiast zaprosić do współpracy państwa europejskie niebędące członkami UE. Na liście są Wielka Brytania, Norwegia, Szwajcaria i Turcja.

Niemiecki przemysł zbrojeniowy ma silne związki ze wszystkimi z nich, a z Wielką Brytanią i Norwegią realizuje szereg perspek­ty­wicz­nych projektów rozwojowych. Norwegia jest w stanie zapewnić doświadczenie i wiedzę w dziedzinie pocisków przeciw­okrę­to­wych, Turcja – dronów. Berlinowi zależy na możliwie szybkim i tanim uzupełnieniu brakujących zdolności, budowa samodzielności jest w dalszej perspektywie.

Skąd zmiana nazwy? Naciskały na nią Hiszpania i Włochy, które chciały czegoś bardziej „pokojowego”, co łatwiej będzie sprzedać własnym społeczeństwom, bardzo odległym od problemów państw graniczących z Rosją.

Wykluczenie państw spoza Unii zostało oczywiście źle przyjęte w tych stolicach, które na wszelkie sposoby wspierają swój przemysł zbrojeniowy. Według Reutersa podczas spotkania z przed­sta­wi­cie­lami państw bałtyc­kich 25 marca sekretarz stanu USA Marco Rubio powiedział, że „chcą nadal uczestniczyć w zamówieniach obronnych krajów UE”. Rubio miał również ostrzec, że jakiekolwiek wykluczanie amerykańskich firm z europejskich przetargów będzie bardzo źle widziane w Waszyngtonie.

Drodzy Czytelnicy! Dziękujemy Wam za hojność, dzięki której Konflikty pozostaną wolne od reklam Google w maju.

Zabezpieczywszy kwestie podstawowe, możemy pracować nad realizacją ambitniejszych planów, na przykład wyjazdów na zagraniczne targi, aby sporządzić dla Was sprawozdania, czy wyjazdów badawczych do zagranicznych archiwów, dzięki czemu powstaną nowe artykuły.

Możecie nas wspierać przez Patronite.pl i przez Buycoffee.to.

Z tą zbiórką zwracamy się do Czytelników mających wolne środki finansowe, które chcieliby zainwestować w rozwój Konfliktów. Jeśli nie macie takich środków – nie przejmujcie się. Bądźcie tu, czytajcie nas, polecajcie nas znajomym mającym podobne zainteresowania. To wszystko ma dla nas ogromną wartość.

5%

Rzeczniczka Departamentu Stanu Tammy Bruce dodała później, że prezydent Donald Trump z radością przyjmuje starania europejskich sojuszników w kierunku wzmac­nia­nia swoich zdolności militarnych i brania większej odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo, ale nie będzie tolerować tworzenia nowych barier wykluczających amerykańskie firmy z europejskich przetargów.

– Transatlantycka współpraca przemysłu obronnego wzmacnia sojusz – stwierdziła Bruce. Pomińmy litościwym milczeniem, jak takie wypowiedzi mają się do demonstra­cyj­nej niechęci Trumpa i jego otoczenia do NATO oraz już nie pełzającej wojny celnej.

Brytyjski pragmatyzm

Wielka Brytania również nie chce przepuścić okazji, jakie dają zapowiadane masowe wydatki Europy na zbrojenia. Jednak w przeciwieństwie do USA zamiast próśb i gróźb proponuje konkretne rozwiązania. Londyn zamierza w pierwszej kolejności oprzeć się na koalicji chętnych. Ma to pozwolić na szybsze i bardziej elastyczne reagowanie, ominięcie oporu ze strony państw południa Europy, a także regulacyjnych zapędów Komisji Europejskiej.

Brytyjski Boxer podczas ćwiczeń na poligonie Copehill Down.
(Jack Eckersley / UK Ministry of Defence 2019)

Według źródeł Politico pod koniec marca w Brukseli doszło do spotkania wysokich rangą urzędników ministerstw finansów Danii, Szwecji, Finlandii, Holandii, Polski i Wielkiej Brytanii. W jego trakcie Brytyjczycy wystąpili z propozycją stworzenia specjalnego funduszu, a właś­ci­wie ponad­naro­do­wego banku, finan­su­ją­cego wspólne zakupy broni. Londyn chce skon­stru­ować ten mechanizm finansowy w taki sposób, aby uczestniczące w nim rządy mogły uniknąć księgowania początkowych kosztów kapitałowych sprzętu wojskowego w budżecie. Ma to ułatwić prowadzenie zakupów państwom o restrykcyjnych przepisach dotyczących wydatków.

Podobne informacje przekazał Financial Times. Według źródeł gazety Wielka Brytania chce stworzyć system wspólnych zakupów i magazy­no­wa­nia nie tylko broni, ale także amunicji artyleryjskiej, pocisków przeciw­lot­ni­czych, części zamiennych, a nawet samolotów trans­por­to­wych. Wraca tutaj stary temat, który nazbyt często jest dla europejskich państw problemem nie do przeskoczenia, mimo że wspólne zakupy pozwalają zamówić więcej, a tym samym obniżyć ceny.

Jedną z przyczyn „niemożności” są różnice sprzętowe i forsowanie własnego przemysłu, często tylko teoretyczne. W większej grupie łatwiej będzie jednak znaleźć chętnych do wspólnych zakupów konkretnego sprzętu. Brytyjczycy przedstawili partnerom szkic propozycji, zastrzegając, że nie reprezentuje on oficjalnego stanowiska rządu Jego Królewskiej Mości.

Bwp Borsuk na poligonie w Drawsku Pomorskim.
(PGZ)

Kierunek Japonia

Japonia już od dobrej dekady stara się zacieśnić relacje z NATO. Tokio dużą uwagę przykłada do współpracy z europejskim przemysłem zbrojeniowym, chcąc w ten sposób zmniejszyć zależ­ność od USA. Wprawdzie w ciągu ostatnich lat powstał format Czwórki Indo-Pacyfiku (IP4), mający usprawnić współpracę sojuszu z Japonią, Koreą Południową, Australią i Nową Zelandią, a w roku 2023 relacja Nipponu z NATO weszła na kolejny poziom dzięki zastąpieniu indy­wi­du­al­nego programu partnerstwa i współpracy (IPCP) z 2014 roku indywidualnie dopa­so­wa­nym programem partnerskim (ITPP), ale rezultaty nadal są dalekie od ambicji nakreślonych jeszcze przez premiera Shinzō Abe. Przypomnijmy chociażby zablokowanie przez Francję utworzenia biura łącznikowego sojuszu w Tokio.

Sytuacja staje się jednak coraz bardziej dynamiczna. Japonia pracuje razem z Wielką Brytanią i Włochami nad samolotem bojowym nowej generacji GCAP, pomoc Chin i Korei Północnej dla Rosji sprawiły, jak powtarzał były już premier Fumio Kishida, że Europa i Azja Wschodnia przestały być osobnymi teatrami. Wreszcie działania administracji Trumpa wymuszają na sojusznikach USA ściślejszą współpracę, żeby lepiej chronić się przed poczynaniami Waszyng­tonu. Podczas niedawnego szczytu ministrów spraw zagranicznych NATO z udziałem IP4 japoński minister spraw zagranicznych Takeshi Iwaya postulował instytucjonalizację tych relacji.

Bardzo ciekawie zapowiada się zaplanowana na 8–9 kwietnia wizyta sekretarza generalnego NATO Marka Ruttego w Japonii. W planach jest wizyta w zakładach Mitsubishi Electric w Kamakurze. W wywiadzie udzielonym dziennikowi The Japan Times Rutte mówił o potrzebie zacieśnienia współpracy przemysłów zbrojeniowych i wynikających z tego korzyściach. Jako przykład dyna­micz­nej współpracy przemysłowej NATO z krajami spoza sojuszu podał Koreę Południową, która wyrosła na ważnego dostawcę sprzętu nie tylko dla Polski.

Jeśli wierzyć doniesieniom o wyborze przez Włochy morskiego samolotu patrolowego Kawasaki P-1 i zain­te­re­so­wa­niu Hiszpanii europeizacją tej maszyny, japoński przemysł zbrojeniowy może już zdobywać przyczółki w Europie. W drugą stronę relacje są jeszcze starsze. Już w latach 80. niemieccy inżynierowie pomogli w opracowaniu japońskiego czołgu trzeciej generacji typu 90, bardzo podobnego z wyglądu do Leoparda 2A4. Podstawy są, zainteresowanie współpracą po obu stronach rośnie, pozostaje mieć nadzieję, że uda się to przekuć w konkretne działania.

Bundesheer Fotos, Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic