Unia Europejska zamierza dopuścić do udziału we wspólnych programach zbrojeniowych również państwa nienależące do wspólnoty. Taki udział będzie jednak obwarowany ostrymi kryteriami dotyczącymi wkładu danego państwa do programu i jego polityki.
W roku 2017 w ramach zaprezentowania jedności Unii Europejskiej po ogłoszeniu brexitu podjęto działania mające na celu zacieśnienie współpracy wojskowej państw członkowskich Unii. Ich wynikiem było aktywowanie w grudniu 2018 roku mechanizmu stałej współpracy strukturalnej (Permanent Structured Cooperation, PESCO). Do tej pory kwestia udziału państw trzecich w programach PESCO pozostawała nierozstrzygnięta, a biorąc pod uwagę potencjał potencjalnych partnerów, była bardzo ważna.
W ramach PESCO mogą być finansowane wszelkiego rodzaju projekty zbrojeniowe obejmujące nie tylko powstawanie nowych typów uzbrojenia, ale również projekty logistyczne i inne. Przykładem takiego programu jest European Patrol Corvette. W jego ramach ma powstać nowy typ okrętu, który będzie mógł przenosić kilkanaście systemów i rodzajów uzbrojenia oraz będzie miał elastyczną, modułową konfigurację.
Państwa biorące udział w PESCO zobowiązują się ponadto do znaczącego udziału w europejskich grupach bojowych, wsparcia misji i operacji Unii Europejskiej oraz dążenia do rozszerzenia wspólnego ich finansowania. Nie oznacza to powstania jednych sił zbrojnych dla całej Unii Europejskiej, ale bardziej zwiększenie potencjałów obronnych i interoperacyjności sił zbrojnych poszczególnych państw wspólnoty.
Uzgodnione nieoficjalnie zasady współpracy dla państw spoza Unii Europejskiej pozwolą na udział w projektach również firmom z Wielkiej Brytanii, Norwegii czy Stanów Zjednoczonych. Wszystkie one dysponują nowoczesnym przemysłem zbrojeniowym. Aby jednak przedsiębiorstwa z tych państw były dopuszczone do wspólnych projektów, będą musiały wnieść do nich znaczące know-how, które nie jest dostępne w państwach Unii Europejskiej. Każdy przypadek będzie rozpatrywany indywidualnie. Ponadto wśród wymogów dla uczestników znajdzie się zapis o poszanowaniu europejskich wartości, co praktycznie wyklucza możliwość współpracy na przykład z Turcją.
Opisane obostrzenia i regulacje dotyczą jedynie programów wielonarodowych finansowanych z budżetu PESCO. Nie obejmują one dwustronnych programów zbrojeniowych prowadzonych wspólnie przez państwo z Unii Europejskiej i drugie spoza wspólnoty.
Zobacz też: Malezja szuka następców S-61
(reuters.com)
