Koncern Lockheed Martin poinformował o przekazaniu słowackim siłom powietrznym dwóch myśliwców wielozadaniowych F-16 Block 70 – jednomiejscowego i dwumiejscowego. To pierwsze egzemplarze z czternastu zamówionych latem 2019 roku za 800 milionów dolarów. Łącznie z pakietem szkoleniowym (obejmującym przygotowanie do służby 22 pilotów i 160 techników), logistycznym i uzbrojenia koszt pozyskania myśliwców wyniósł około 1,8 miliarda dolarów.

Samoloty są produkowane w zakładach w Greenville w Karolinie Południowej. Tam też 29 września ubiegłego roku pierwszy słowacki F-16 (numer 1001) odbył dziewiczy lot. Zgodnie z przedpandemicznym harmonogramem produkcja słowackich samolotów miała zostać zakończona do 31 stycznia 2024 roku. Obecnie producent celuje w końcówkę roku 2026.



– Dostarczenie Słowacji pierwszych dwu F-16 Block 70 stanowi kluczowy początek wzmacniania zdolności obronnych tego kraju – powiedział O.J. Sanchez, dyrektor Zintegrowanej Grupy do spraw Myśliwców w Lockheedzie Martinie. – Jesteśmy dumni, że możemy być częścią tego przedsięwzięcia.

Pierwszy słowacki F-16.
(materiały prasowe Lockheeda Martina)

F-16 zajmą miejsce MiG-ów-29 wycofanych ze służby w sierpniu 2022 roku. Trzynaście maszyn przekazano Ukrainie, z czego znaczną część jedynie jako źródło części zamiennych (tylko cztery egzemplarze dotarły do Ukrainy o własnych siłach). Za obronę słowackiej przestrzeni powietrznej odpowiadają obecnie pod egidą NATO Polska, Czechy i Niemcy.

Słowackie F-16 na razie pozostaną w Stanach Zjednoczonych, gdzie będą wykorzystywane w procesie szkolenia personelu. Pierwsze egzemplarze powinny jednak dotrzeć na Słowację jeszcze w połowie bieżącego roku.

Nasi południowi sąsiedzi będą pierwszymi europejskimi użytkownikami F-16 w jego najnowszej, i zapewne ostatniej, wersji Block 70/72. Kolejnym użytkownikiem powinna zostać Bułgaria, która docelowo chce zamówić szesnaście maszyn w dwóch partiach. Pierwszą już zakontraktowano i obecnie trwa produkcja zamówionych egzemplarzy. Pierwotnie zakładano, że dostawy pierwszej partii (sześć maszyn jednomiejscowych i dwie dwumiejscowe) zostaną zrealizowane w roku 2023. Tu również na przeszkodzie stanęła pandemia.



Obecny portfel zamówień Lockheeda Martina na F-16 Block 70/72 (dla myśliwców napędzanych silnikami General Electric zarezerwowane jest oznaczenie Block 72, podczas gdy Block 70 ma silniki Pratt & Whitney, z kolei maszyny modernizowane do tego standardu to F-16V) liczy 135 samolotów. Drugie bułgarskie zamówienie jest już praktycznie przesądzone i powiększy tę liczbę do 143.

F-16 Block 70/72

Sercem najnowszego Vipera jest radar z elektronicznym skanowaniem fazowym AN/APG-83 SABR. Radar umożliwia równoczesne śledzenie dwudziestu celów znajdujących się w dowolnym położeniu względem F-16. Ponadto radar umożliwia wykrywanie i śledzenie stałych i ruchomych celów lądowych i morskich. Radar może jednocześnie wykrywać cele latające i lądowe.

Drugim kluczowym systemem jest układ zarządzania walką elektroniczną AN/ALQ-213 obejmujący pasywne i aktywne środki ostrzegania i zakłócania. Wśród tych pierwszych znajduje się między innymi szerokopasmowy czujnik ostrzegający przed opromieniowaniem przez radar.

Drugi słowacki F-16.
(materiały prasowe Lockheeda Martina)

Z kolei w kokpicie pojawi się nowy duży wielofunkcyjny wyświetlacz o wymiarach 15 × 20 centymetrów. Na dużym ekranie mogą zostać włączone także dwa mniejsze okienka, które mogą wyświetlać dane pilotażowe lub listę awarii. Na tym, a także na dwóch mniejszych wyświetlaczach mogą być prezentowane obrazy z zasobników celowniczych Sniper lub Litening.



Walkę manewrową ułatwi pilotowi Joint Helmet Mounted Cueing System II, czyli celownik i wyświetlacz HUD zintegrowany w hełmie pilota. Kluczowe dane pilotażowe i dane taktyczne są na nim wyświetlane bez względu na to, gdzie skierowany jest wzrok pilota. Hełm jest przystosowany do wyświetlania również kolorowych symboli, monitoruje stan zdrowia pilota oraz wykrywa i ostrzega przed utratą przytomności spowodowaną nadmiernym przeciążeniem.

Oprócz Słowacji i Bułgarii fabrycznie nowe Vipery w tej wersji zamówiły również Bahrajn (jego pierwszy myśliwiec był również pierwszym w ogóle wyprodukowanym w Greenville), Tajwan, Jordania i Maroko. Gareth Jennings wyliczył na podstawie liczb opublikowanych przez Lockheeda, że uzgodnione już wcześniej zamówienie z Ammanu zostało sformalizowane.

Zobacz też: Dlaczego stary okręt desantowy na mieliźnie jest dla Chin jak drzazga pod paznokciem?

materiały prasowe Lockheeda Martina