Francuska minister sił zbrojnych Florence Parly wykorzystała delegację do Chorwacji, żeby lobbować za zakupem przez Zagrzeb wielozadaniowych samolotów bojowych Dassault Rafale. Oferta dotyczy myśliwców używanych pochodzących z zasobów francuskich sił powietrznych. Swoje oferty przedstawiły także Stany Zjednoczone (nowe F-16V), Szwecja (nowe JAS 39C/D) i Izrael (używane F-16C Block 30).
Minister Parly powiedziała, że czeka na ocenę wszystkich ofert przez chorwacki zespół techniczny i ma nadzieję, że ostateczna decyzja o wyborze nowego myśliwca dla chorwackich sił powietrznych zapadnie w 2021 roku. Dodała, że jest do dyspozycji chorwackiego rządu, jeśli zajdzie potrzeba dodatkowych wyjaśnień lub w każdej innej kwestii.
Francja złożyła ofertę sprzedaży dwunastu używanych Rafale’i. Parly podkreśliła, że samoloty zostały wszechstronnie sprawdzone w ciągu szeregu rzeczywistych operacji bojowych. Nowe maszyny tego typu byłyby zbyt drogie dla Chorwacji, ale również maszyny używane będą stanowić skok cywilizacyjny dla chorwackiego lotnictwa wojskowego, którego podstawą są dzisiaj MiG-i-21.
Chorwacki minister obrony Mario Banožić powiedział, że międzyresortowa komisja zajmująca się programem pozyskania nowych myśliwców zbierze się po 12 grudnia. Wtedy też zostanie wydana rekomendacja zakupu wybranego typu samolotu, a pod uwagę będą brane możliwości bojowe danego myśliwca, kwestie finansowe, szybkość dostaw i szersze skutki wybory danego dostawcy dla całości chorwackiej polityki zagranicznej.
W tym kontekście oferta francuska może być wyjątkowo korzystna. Po pierwsze: obejmuje dostawę bardzo nowoczesnych myśliwców. Po drugie: ponieważ są to samoloty używane i istnieją już fizycznie, mogą być dostarczone szybko. A po trzecie: Francja jest jednym z dwóch najważniejszych państw Unii Europejskiej i ma rozbudowany przemysł zbrojeniowy, w związku z czym może zaoferować liczne korzyści dla przemysłu i polityki chorwackiej. Jeszcze przed wizytą minister Parly spekulowano, że wybór Rafale’i może przyspieszyć wejście Chorwacji do strefy Schengen. Z kolei wybór F-16 miałby przyspieszyć zniesienie wiz do Stanów Zjednoczonych dla Chorwatów i zniesienie podwójnego opodatkowania.
Transakcja byłyby korzystna dla Francji pod kilkoma względami. Na pierwszym miejscu byłyby oczywiście dochód ze sprzedanych samolotów i późniejszego ich serwisowania. Ponadto, podobnie jak w przypadku umowy z Grecją, samoloty sprzedane Chorwacji najprawdopodobniej byłyby zastąpione taką samą liczbą nowych maszyn, a więc Dassault zyskałby nowe zamówienie w czasie spowolnienia gospodarczego. Wreszcie transakcja byłaby kolejnym drobnym kroczkiem do zwiększenia autonomii Unii Europejskiej w dziedzinie obronności i zmniejszenia wpływów Stanów Zjednoczonych, co od dawna jest jednym z celów francuskiej polityki zagranicznej i wojskowej.
Chorwacja już raz dokonała wyboru następcy MiG-ów-21. W pierwszym postępowaniu Rada Obrony Narodowej wydała rekomendację, aby tamtejsze lotnictwo zostało wyposażone w używane myśliwce wielozadaniowe F-16C/D Barak odkupione od Izraela. Pierwsze myśliwce miały być dostarczone do końca roku 2020. Wartość umowy oceniano na około 500 milionów dolarów. Umowa została zablokowana przez Amerykanów, którzy z jednej strony sami chcieli sprzedać Chorwacji swoje F-16, a z drugiej nie zgadzali się na eksport izraelskich samolotów ze zmodernizowaną awioniką. Z tego powodu konieczne było ponowienie wyboru.
Minister Banožić wyjawił, że zwrócił się z prośbą o oferty do rządów Stanów Zjednoczonych (nowe F-16) i do Szwecji (nowe Gripeny). Ponadto wpłynęły oferty w sprawie myśliwców używanych: włoskich Typhoonów, francuskich Rafale’i oraz F-16 z Norwegii, Grecji i ponownie Izraela. Spośród nich wybór zawężono do czterech wymienionych na wstępie.
2 kwietnia premier Chorwacji Andrej Plenković powiedział, że z powodu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 rząd podjął decyzję o zawieszeniu programu zakupu nowych myśliwców. Jednocześnie minister zapowiedział wznowienie przetargu, gdy sytuacja gospodarcza się polepszy, co, jak widać, nastąpiło, chociaż zapewne bardziej można mówić o stabilizacji sytuacji niż o jej znaczącej poprawie. Sugestia ze strony ministerstwa, która z ofert jest najlepsza, ma zostać przedstawiona całemu rządowi do końca roku.
Zobacz też: Izraelski F-16 zestrzelony nad Syrią
(total-croatia-news.com)
