Podczas wizyty rosyjskiego ministra obrony Siergieja Szojgu w Mjanmie 22 stycznia podpisano umowę w sprawie dostaw systemów przeciwlotniczych Pancyr-S1 i dronów rozpoznawczych Orłan-10E. Nie ujawniono niestety wartości kontraktu, liczby zamówionych zestawów ani harmonogramu dostaw. Niemniej kontrakt wpisuje się w trwający od kilku lat trend modernizacji mjanmańskich sił zbrojnych za pomocą rosyjskiego uzbrojenia i budowy dobrych stosunków między Moskwą a Naypyidaw.

Mjanma w ostatnich latach kupiła w Rosji między innymi śmigłowce szturmowe Mi-35, myśliwce MiG-29 i samoloty szkolno-treningowe Jak-130. Z kolei w roku 2018 uzgodniono zakup sześciu Su-30. Dostawy tych ostatnich mają zakończyć się w przyszłym roku. Należy też wspomnieć o zainteresowaniu Mjanmy myśliwcami piątej generacji Su-57. Ich zakup stanowiłoby znaczny skok techniczny dla tamtejszego lotnictwa, jednak większość ekspertów uważa, że byłby to zbyt duży wydatek, na który oprócz samolotów składałyby się inwestycje w infrastrukturę, serwis czy szkolenia.



Systemy uzbrojenia zamówione przez Mjanmę w ubiegłym tygodniu zostały już wszechstronnie przetestowane w warunkach bojowych, ale wyniki tej weryfikacji nie zawsze przebiegały po myśli Rosjan. Zwłaszcza skuteczność rakietowo-artyleryjskiego kompleksu obrony powietrznej bliskiego zasięgu Pancyr-S1 była wielokrotnie podawana w wątpliwość.

System Pancyr osadzany jest najczęściej na podwoziu kołowym KamAZ-6560, ale w razie potrzeby można użyć innego podwozia, na przykład GM-352 (wcześniej stosowanego dla zestawów przeciwlotniczych Tunguska).
(Mike1979 Russia, Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported)

Wiele zestawów zniszczyły tureckie drony w Syrii i Libii. Ma to szczególnie ironiczny wydźwięk w kontekście zapewnień konstruktorów Pancyra, że zestawy tego typu są w stanie radzić sobie nawet z minidronami. Coraz częściej także w rosyjskich siłach zbrojnych słychać głosy, że cała rodzina systemów Pancyr jest zbyt drogą w eksploatacji i niewystarczająco skuteczna.

Drony Orłan-10 zostały opracowane i są produkowane przez Spiecyalnyj tiechnołogiczeskij centr w Sankt Petersburgu. Przeznaczone są do działań rozpoznawczych w temperaturach od –30 do 40 stopni Celsjusza. Mogą służyć do określania celów dla ognia artyleryjskiego, blokowania telefonii komórkowej i zakłócania łączności radiowej. Dwa lata temu Rosjanie zaczęli testować Orłany-10 pod kątem bezpośredniego współdziałania z czołgami.



Orlan-10 waży 14 kilogramów i jest w stanie udźwignąć 5 kilogramów ładunku, w którego skład wchodzą wymienne moduły zawierające między innymi kamerę wideo i termowizyjną czy sprzęt przekaźnikowy. Drony wedle zapewnień producenta mogą pozostawać w locie do 18 godzin, zaś maksymalny zasięg kompleksu od naziemnej stacji kontroli wynosi do 120 kilometrów. W razie potrzeby jeden dron może pośredniczyć w łączności między stacją kontroli a innymi dronami znajdującymi się w większej odległości.

Rosyjski żołnierz z Orłanem-10.
(mil.ru)

Orłan-10 jest zdecydowanie najczęściej używanym przez rosyjskie siły zbrojne bezzałogowcem, obecnym w zasadzie we wszystkich rodzajach wojsk. Wynika to z faktu stosunkowo prostej konstrukcji, a co za tym idzie – niewielkich kosztów produkcji (i względnie łatwej obsługi). Ewentualna strata maszyny nie stanowi wobec tego większego problemu. Nie dziwi więc, że Orłany-10 są wykorzystywane przez Rosjan między innymi w działaniach w Syrii czy na Ukrainie. Kilkakrotnie zresztą dochodziło do przypadków ich zastrzelenia przez ukraińską obronę powietrzną.

Można przypuszczać, że na co dzień to właśnie Orłany, a nie Pancyry, przydadzą się mjanmańskim żołnierzom najbardziej. Znajdą bowiem zastosowanie w walce z partyzantami z Armii Arakanu.



Zacieśnianie przez Mjanmę relacji z Rosją i Indiami to bezpośredni skutek pogorszenia stosunków z tradycyjnym sojusznikiem — Chińską Republiką Ludową, która oskarżana jest przez władze w Naypyidaw o wspieranie mjanmańskich rebeliantów dostawami uzbrojenia. Chiny miały też naciskać na Mjanmę w sprawie zwiększenia finansowania ze środków własnych inwestycji związanych z projektem Nowego Jedwabnego Szlaku. Nowe Delhi już wcześniej starało się równoważyć wpływy Pekinu w Mjanmie, uruchamiając w 2017 roku linie kredytową na zakup indyjskiego uzbrojenia czy przekazując jej okręt podwodny Sindhuvir projektu 877EKM dwa lata później. Interesy Rosji i Indii w Mjanmie są pod wieloma względami zbieżne.

Mjanmańskie zestawy przeciwlotnicze KS-1M, będące produkowaną na licencji wersją chińskich KS-1C.
(KMK from Myanmar, Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International)

Dla Moskwy eksport uzbrojenia w regionie Azji Południowo-Wschodniej ma szczególne znaczenie z uwagi na jego stabilny wzrost wynikający z zainteresowania ze strony tamtejszych odbiorców rosyjskim uzbrojeniem. Według Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) Rosja w latach 2009–2019 odpowiadała za 28% importu uzbrojenia przez kraje zrzeszone w Stowarzyszeniu Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Wyprzedzała pod tym względem Stany Zjednoczone i Chiny, których eksport broni do państw regionu wynosił odpowiednio 18% i 8%.



Na popularność rosyjskiej broni w tamtym regionie wpływ ma wiele czynników, między innymi o przystępna cena, za którą idzie względnie dobra jakość, czy elastyczne podejście Moskwy do kwestii płatności. To ostatnie ma szczególne znaczenie w dobie kryzysu ekonomicznego spowodowanego pandemią COVID-19. Rosyjska broń jest także znacznie tańsza w utrzymaniu i mniej wymagająca w kwestii serwisu. Wreszcie należy pamiętać, że większość państw regionu zaopatrywała się w uzbrojenie produkcji radzieckiej, bardzo często ciągle pozostające po modernizacjach w służbie.

Kolejna istotna kwestia to skomplikowane położenie geopolityczne krajów ASEAN. Agresywne działania Chin między innymi w kwestii sporów terytorialnych z częścią członków Stowarzyszenia zmuszają państwa regionu do zwiększenia wydatków na obronę.

Zobacz też: Australia: AH-64E zajmą miejsce wzgardzonych Tigerów

(defenseworld.net, militarynews.ru)

Vitaly V. Kuzmin, Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported