Jednostki łączące w sobie cechy kilku typów, ale mające przede wszyst­kim odgrywać rolę okrętu matki dla bez­za­ło­gow­ców, zdobywają rosnącą popularność jak świat długi i szeroki. Naj­śwież­szego przykładu dostarcza Singapur, gdzie ruszyła budowa pro­to­ty­po­wego Wielo­za­da­nio­wego Okrętu Bojowego (Multi­role Combat Vessel). Miasto Lwa podąża swoją drogą i wystąpiło z projektem jednostki hybrydowej, będącej fuzją fregaty i okrętu bazy systemów bez­za­łogowych.

Singapurska marynarka wojenna zaczęła kilka lat temu poszukiwania następcy korwet typu Victory, które weszły do służby w latach 90. Postępowanie wygrała miejscowa firma ST Engineering, która otrzymała 27 marca 2023 roku kontrakt na przygotowanie szcze­góło­wego pro­jek­tu. Ten zgodnie z wymogami przetargu przed­sta­wiono do końca roku. Singapur­czycy połączyli siły, nie po raz pierwszy zresztą, z Saabem, który uczest­ni­czył w pracach nad wielo­zada­niowymi okrętami typu Inde­pen­dence. Nowością jest zaanga­żowanie przez Szwedów jako partnera projektu duńskiego przedsię­biorstwa Odense Maritime Technology.



Cięcie blach pod prototypową MRCV rozpoczęło się 8 marca w singapurskiej stoczni ST Engineering. Pierwsze prace powierzono robotowi, co, jak zaraz się przekonamy, było nader symboliczne. W ceremonii uczestniczył dowódca singa­pur­skiej marynarki wojennej, kontr­ad­mi­rał Sean Wat. Okręt ma zasilić flotę w roku 2028. W planach jest budowa łącznie sześciu jednostek.

Czym Singapurczycy chcą zastąpić korwety o wyporności około 600 ton? Zgodnie z logiką „duży może więcej” MRCV ma wypierać 5 tysięcy ton i mieć długość 130 metrów. W ostatnich latach okręty singapurskiej marynarki wojennej stają się zdecydowanie większe. Zało­że­nie jest proste: zastąpienie jednym typem zdolnym do wykonywania szero­kie­go wachlarza misji kilku starszych i mniej­szych typów. Pierwszym przy­kła­dem był wspomniany typ Independence, coś pośredniego między korwetą a patrolowcem. Jego główne zadania to ochrona singapurskich wód i szlaków żeglugowych. Z tego powodu okręty wyposażono w system prze­ciw­lot­niczy średniego zasięgu VL MICA. Wymienne moduły misyjne pozwalają przystosować jednostki do różnych zadań, od zwal­cza­nia okrętów podwodnych po misje ratunkowe. Osiem jednostek typu Indpendence o wyporności około 1200 ton zastąpiło dwanaście korwet typu Fearless. Co istotne, MRCV zastąpią korwety typu Victory w stosunku jeden do jednego.

Nowe okręty od dziobu do śródokręcia będą niemal klasycznymi fregatami. Na dziobie skon­cen­tro­wane zosta­nie uzbro­je­nie główne w postaci armaty auto­ma­tycz­nej kalibru 76 milimetrów OTO Melara Super Rapid Strales, która, jak już wiemy, jest skutecznym systemem obrony prze­ciw­lot­niczej, i blok wyrzutni pionowych dla pocisków prze­ciw­lot­ni­czych VL MICA NG i Aster B1 NT. Oba systemy są już znane singapurskiej marynarce. Uzbrojenie MRCV w pociski Aster sugeruje, że wśród wielu zadań stawianych przed okrętami będzie też obrona prze­ciw­ra­kie­towa.



Głównym uzbrojeniem prze­ciw­okrę­towym będzie izraelski pocisk Blue Spear. Zaskoczenia nie ma, gdyż Singapur wybrał ten system na następcę Harpoonów. Sam pocisk jest wspólnym dziełem Israel Aerospace Industries (IAI) i singapurskiego ST Engineering Land Systems. Obie firmy zawiązały spółkę Proteus Advanced Systems w lipcu 2020 roku w celu wprowadzania na rynek i sprzedaży zaawansowanych morskich systemów rakietowych. Nie wiadomo jednak, gdzie i w jakiej liczbie zostaną umieszczone wyrzutnie. Systemy tego typu zwykle trafiają na śródokręcie, jednak na dostępnych grafikach miejsce to zajmują kontenery z wyposażeniem misyjnym. Czy może to oznaczać, że singapurskie Blue Speary będą odpalane z wyrzutni pionowych albo skonte­ne­ry­zowanych?

Rufę zajmuje obszerny pokład lotniczy, pod nim zaś umieszczono pokład misyjny. Ten ostatni otrzymał dwa slipy do wodowania i podejmowania z wody nawod­nych i pod­wod­nych bez­za­ło­gow­ców. Typy systemów zaplanowanych do wykorzystania nie są jeszcze w pełni znane. Do tej pory potwierdzono jedynie Venus – opracowane przez ST Engi­neering nawodne bezzałogowce prze­zna­czo­ne do działań prze­ciw­mino­wych i misji zbiorczo określanych jako bezpieczeństwo morskie.

W zakresie elektroniki wiadomo, że okręty otrzymają wielozadaniowe radary SeaFire Thalesa, natomiast Safran dostar­czy systemy optoelektroniczne PASEO XLR i systemy samoobrony NGDS. Nie wybrano jeszcze masztu zinteg­ro­wa­nego, jednak za mocnego kandydata uchodzi SLIM Saaba.

MRCV mają być mocno zautoma­ty­zo­wane i obsadzone skromną jak na jednostki takiego rozmiaru załogą, liczącą zaledwie 80 osób. Oczywiście liczba osób zabieranych na pokład może być większa, zależnie od typu misji i zabieranego w związku z nią dodatkowego sprzętu. Minimalizacja załogi ma konkretne przyczyny. Wprawdzie w Singapurze obowiązuje powszech­na służba wojsko­wa, jednak mimo to wojsku brakuje ludzi. Trend ten będzie się tylko pogłębiał z uwagi na spadający przyrost naturalny i niechęć do przyznawania obywatelstwa obcokrajowcom, zwłaszcza mieszkańcom sąsiednich Indonezji i Malezji.



Nowy trend

Od końca ubiegłego wieku rosnącą popularność zdobywa koncepcja okrętów wielozadaniowych. Jednostki przy­sto­so­wane do wypełniania różnych zadań mają przyczynić się do obniżenia kosztów, zastępując po kilka wyspecjalizowanych okrętów różnych typów. Pierwsze podejście oparte na wymiennych modu­łach misyjnych zakończyło się fiaskiem. Wystarczy spojrzeć na amerykańskie LCS‑y czy malezyjskie LMS‑y.

Upowszechnianie się systemów bez­za­ło­go­wych otworzyło nowe możliwości. Poja­wiła się koncepcja okrętu-bazy dronów, którego wielozadaniowość jest oparta nie na modułach, lecz na zdolnościach przenoszonych bez­za­ło­gow­ców. Oprócz MRCV takie podejście reprezentuje zamówiony przez Portugalię D. João II, który ma być połą­cze­niem dozorowca z okrętem badawczym i ratowniczym, chociaż koncep­cyjnie to nieduży lotnis­kowiec dla bez­za­ło­gow­ców. Na jeszcze bardziej niezba­dane wody wypływają Holendrzy, którzy w jednym kadłubie chcą połączyć desantowiec z patro­lowcem oceanicznym.

ST Engineering