Dzisiaj Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej oświadczyła, że Iran zamierza niezwłocznie wznowić wzbogacanie izotopu uranu do poziomu czystości wynoszącego 20%. Irańscy przedstawiciele przesłali oficjalne pismo do wiedeńskiej organizacji, ale dopiero po tym, gdy do prasy wyciekły nieoficjalne informacje. Teheran obwieścił swoje plany niemal w przeddzień pierwszej rocznicy zlikwidowania generała Ghasema Solejmaniego. Niebagatelny wpływ na sekwencję decyzji miało też niewątpliwie zamordowanie ojca irańskiego programu nuklearnego, Mohsena Fachrizadego (jego ceremonia pogrzebowa na zdjęciu tytułowym).
Psiągnięcie takiego poziomu czystości stanowić będzie złamanie porozumienia nuklearnego zawartego z państwami Zachodu, Rosją i Chinami. Z drugiej strony moc tej umowy międzynarodowej jest już iluzoryczna. Duże znaczenie ma za to obecna sytuacja międzynarodowa wokół Iranu i próby wywierania presji na państwo ajatollahów, zarówno z morza, jak i z powietrza.
Do prac miałoby dojść w zbudowanym we wnętrzu góry ośrodku Fordo w pobliżu świętego miasta Kom – tym samym, w którym rozpoczęły się naziemne prace budowlane. 20 grudnia poinformowała o nich agencja prasowa Associated Press. Na podstawie pozyskanych zdjęć satelitarnych można stwierdzić, że budowa trwa od września. Obiekt powstaje w północno-zachodnim narożniku kompleksu, obok innych już stojących budynków, w tym Narodowego Centrum Technologii Próżniowych.
MAEA zaznaczyła jednak, iż Teheran nie sprecyzował, kiedy ma rozpocząć się wejście na kolejny poziom zaawansowania przy wzbogacaniu pierwiastka. Poinformował za to, że wszystkie działania podejmowane w kwestii nuklearnej pozostają w zgodności z ustawą z 29 listopada 2020 roku, którą Irańczycy będą traktować priorytetowo.
Obiektowi w Fordo przyznano istotne znaczenie w działaniach wytyczonych przez ten akt prawny. Ma on na celu między innymi zwiększenie miesięcznej produkcji wzbogaconego izotopu uranu do celów pokojowych o różnym stopniu czystości. Na podstawie artykułu 9 Irańska Organizacja Energii Atomowej będzie zobowiązana do produkcji i przechowywania co najmniej 120 kilogramów wzbogaconego izotopu uranu o 20-procentowym poziomie czystości.
Taka ilość materiału nuklearnego będzie powstawać co roku w zakładzie wzbogacania uranu w Fordo, w którym znajdują się 164 zaawansowane wirówki IR-6. Również w tym obiekcie liczba tych urządzeń ma osiągnąć 1000 do marca 2021 roku. Akt prawny irańskiego parlamentu zobowiązał IOEA do rozpoczęcia wzbogacania izotopu uranu i działań badawczo-rozwojowych. Aby wzbogacać izotop uranu do poziomu 20% czystości, niezbędne będzie wypełnienie wirówek znajdujących się w obiekcie materiały o 4-procentowym poziomie czystości.
Wybór ośrodka niedaleko miasta Kom jest nieprzypadkowy. To tam z ośrodka w Natanzie przeniesiono częściowo produkcję izotopu uranu wzbogacanego do 20%. Fordo było (i nadal jest) mniej wrażliwe na ataki z zewnątrz. Nie wiadomo jednak, czy odbywać się to będzie pod okiem inspektorów z MAEA, czy zostaną oni wcześniej wydaleni z kraju. Do tego również zobowiązywała ustawa z 29 listopada. Agencja – jak sama przyznaje – ma inspektorów obecnych w Iranie 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu i mają oni regularny dostęp do Fordo.
Zobacz też: Kanada poszukuje nowych latających cystern
(stripes.com, defenseworld.net)
