20 lutego, w przeddzień rozpoczęcia targów zbrojeniowych IDEX, Zjednoczone Emiraty Arabskie odebrały trzeci samolot wczesnego ostrzegania, kontroli i dowodzenia GlobalEye. Poprzednie egzemplarze dostarczono w kwietniu i wrześniu 2020 roku. Lotnictwo wojskowe Emiratów zamówiło pięć samolotów tego typu.

Zjednoczone Emiraty Arabskie są pierwszym nabywcą GlobalEye’ów. Umowę ogłoszono na targach w Dubaju w 2015 roku. Dotyczyła wówczas dwóch samolotów z opcją na kolejny. W 2017 roku zawarto umowę w sprawie wykorzystania owej opcji. Ostatnie dwa samoloty zamówiono w 2019 roku.

– Dostarczenie trzech samolotów tak zaawansowanych jak GlobalEye w mniej niż rok potwierdza pozycję Saaba jako eksperta w dziedzinie rozwiązań wykorzystujących najnowocześniejsze rozwiązania techniczne i jest wyrazem przywiązania firmy do wypełniania zobowiązań, szczególnie w dzisiejszych trudnych okolicznościach – mówił prezes Saaba Micael Johansson. – Dzięki temu, że sami kontrolujemy cały proces produkcji i integracji sensorów mamy, kontrolę nad każdym kluczowym etapem programu.



System rozpoznawczy GlobalEye został zabudowany na kadłubie samolotu Bombardier Global 6000. Głównym elementem samolotu jest zamontowany nad kadłubem radar AESA Erieye ER. Jak informuje producent, w porwaniu z poprzednią wersją nowy radar zyskał możliwości większe o siedemdziesiąt procent. Ponadto na samolocie zamontowano między innymi radar morski Leonardo Seaspray 7500E X i głowicę systemu FLIR.

Długotrwałość lotu sięga jedenastu godzin. Aby przez ten czas pięciu operatorów konsol miało odpowiednie warunki do pracy, w samolocie umieszczono również przedział wypoczynkowy z czterema miejscami. Można w nim też umieścić dodatkowych członków załogi, którzy będą się zmieniali przy stanowiskach operatorskich. Ponadto system można skonfigurować w ten sposób, że systemy rozpoznawcze samolotu są obsługiwane zdalnie ze stanowisk naziemnych.

Saab GlobalEye.
(Saab / Anders Bergstrand)

Cztery dni przed dostarczeniem trzeciego samolotu do Zjednoczonych Emiratów Arabskich zakup maszyn tego typu dla własnych sił powietrznych zapowiedział także szwedzki minister obrony Peter Hultqvist. Początkowo Szwecja nie wyrażała większego zainteresowania GlobalEye’em, więc był on rozwijany głównie ze środków zagranicznych i z myślą o rynkach międzynarodowych. Sytuacja zmieniła się wraz z rosnącym napięciem międzynarodowym w Europie wywołanym agresywną polityką rosyjską.



W związku z tym szwedzki rząd planuje zwiększenie wydatków na obronność o 40% w latach 2021–2025, dzięki czemu znajdą się również pieniądze na nowe samoloty wczesnego ostrzegania. Przy okazji ogłaszania planów zwiększenia budżetu minister Hultqvist podkreślił chęć zakupu nowych samolotów wczesnego ostrzegania dla zastąpienia dwóch maszyn Saab 340 Erieye będących w służbie od 2004 roku. Wtedy nie padły żadne konkretne zapowiedzi, ale GlobalEye od początku wydawał się najbardziej prawdopodobną opcją. Więcej o postawie Szwecji wobec Rosji pisaliśmy w artykule: Jak Szwecja przygotowuje siły zbrojne do konfrontacji z Rosją.

– Nie zapadła jeszcze formalna decyzja o zakupie GlobalEye’ów, ale taka jest nasza intencja – powiedział minister Hultqvist. – GlobalEye jest bardzo ciekawą opcją i jest szwedzkim produktem, jednak formalnie jeszcze nie podjęliśmy decyzji.

W kontekście zapowiedzi zamówienia GlobalEye’ów przez Szwecję nie bez znaczenia jest toczący się w Finlandii przetarg HX na wielozadaniowe samoloty bojowe. W 2019 roku Saab poinformował, że jego oferta na wielozadaniowe samoloty bojowe dla Finlandii obejmuje również dostarczenie dwóch GlobalEye’ów. Tym samym szwedzka oferta w programie HX obejmuje pięćdziesiąt dwa jednomiejscowe Gripeny E, dwanaście dwumiejscowych Gripenów F i dwa samoloty GlobalEye. Dodatkowo obejmuje ona pakiet wyposażenia dodatkowego oraz usługi niezbędne do sprawnego wprowadzenia nowego uzbrojenia do linii i utrzymywania jego sprawności.



Nie można również nie zauważyć niedawnej szwedzkiej oferty bliskiej współpracy wojskowej skierowanej do Finlandii. Ta też stanowi część oferty w programie HX. Oba państwa pozostają poza NATO, a zagrożenia są dla obu bardzo podobne. Bliska współpraca wojskowa jest znacznie łatwiejsza, gdy wszystkie strony dysponują takim samym wyposażeniem, a to jest kolejny powód do zakupu GlobalEye’i przez Szwecję.

W światowym handlu uzbrojeniem, poza nielicznymi wyjątkami, zasadą jest, że potencjalny klient zagraniczny patrzy, czy dany typ uzbrojenia wszedł do służby w państwie, które go wyprodukowało. Tym samym zapowiedź szwedzkiego ministerstwa obrony o planach zakupu samolotów GlobalEye z jednej strony ma podnieść potencjał szwedzkiego lotnictwa wojskowego, a z drugiej – wzmocnić potencjał eksportowy maszyny. Poza Finlandią Saab zamierza walczyć również w Korei Południowej.

Zobacz też: Rumunia wybrała Gowindy

(arabianaerospace.aero, janes.com)

Saab