Turecki rodzimy samolot szkolno-treningowy (i lekki samolot bojowy) Hürjet wczoraj po raz pierwszy wzniósł się w powietrze. Lot trwał dwadzieścia sześć minut, maszyna wzniosła się na wysokość 14 tysięcy stóp (4270 metrów) i rozpędziła do prędkości 250 węzłów (463 kilometry na godzinę). Według informacji przekazanych po lądowaniu wszystkie instalacje pokładowe działały tak, jak oczekiwano. W pierwszym locie prototypowi towarzyszył myśliwiec F-16.
Hürjet jest opracowywany z myślą o zastąpieniu w tureckich siłach powietrznych samolotów T-38 Talon. W wersji samolotu bojowego ma także trafić na pokład wielozadaniowego okrętu desantowego Anadolu, chociaż na razie nie wiadomo, czy te plany się ziszczą w przewidywalnej przyszłości. Ma również powstać wyspecjalizowana wersja pokazowa, która zajmie miejsce starych NF-5A/B w zespole Türk Yıldızları.
Yerli ve millî ilk insanlı süpersonik jet uçağımız HÜRJET ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi. Hamdolsun. Türkiye Yüzyılı'na armağan olsun! 🇹🇷 pic.twitter.com/KkauZykunV
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) April 25, 2023
Przedsiębiorstwo TUSAŞ (znane też pod angielską nazwą Turkish Aerospace Industries) ma również nadzieję na zamówienia z zagranicy, tak od krajów poszukujących samolotów szkolnych, jak i od potrzebująch lekkich maszyn bojowych. Na razie jedyne poważne podejście do walki o kontrakty eksportowe zakończyło się porażką: w Malezji zwyciężył FA-50. Turcy oferowali możliwość wyprodukowania lokalnie w Malezji piętnastu z osiemnastu samolotów (a potencjalnie także całej drugiej partii).
Hurjet flew alongside f16 pic.twitter.com/l02HP5cT9b
— F15QA (@NasserF15QA) April 25, 2023
Prace nad Hürjetem rozpoczęto w 2017 roku. Mimo że pierwotnie Hürjet miał być tylko naddźwiękowym samolotem szkolenia zaawansowanego, później projekt stał się bardziej ambitny: maszyna ma odgrywać rolę „agresora” oraz mieć możliwości prowadzenia misji bojowych i rozpoznawczych. Samolot ma osiągać prędkość Mach 1,2 i pułap 13 700 metrów. Udźwig został obliczony na 6 tysięcy funtów (2720 kilogramów), w co jednak wliczono stację radiolokacyjną i inne czujniki.
Turcy promują maszynę jako „samolot szkolny piątej generacji”, co sugeruje, że widzą Hürjeta w tej samej kategorii co amerykańskiego Red Hawka i że ma on być ściśle sprzężony z programem Milli Muharip Uçak, czyli narodowego samolotu bojowego, zwanego również z angielska TF-X. Jest on projektowany z myślą o zastąpieniu w czwartej dekadzie dwudziestego pierwszego wieku tureckiej floty F-16C/D. MMU ma być samolotem wielozadaniowym, ale ze szczególnym naciskiem położonym na zwalczenie lotnictwa. Tureckie siły powietrzne posiadają około 240 F-16 i skala produkcji MMU ma być podobna.
Milli Muharip Uçak motor çalıştırarak piste çıktı!
Detaylar ve testten fotoğraflar, haberimizde: https://t.co/0T23eO2yFu pic.twitter.com/MsObrHVySK
— SavunmaSanayiST.com (@SavunmaSanayiST) March 17, 2023
Nazwa Hürjeta oczywiście nawiązuje do samolotu szkolno-treningowego Hürkuş. Ten zaś otrzymał nazwę na cześć Vecihiego Hürkuşa (1895–1969), pioniera lotnictwa w Turcji. Człowiek ten był nie tylko jednym z pierwszych lotników nad Bosforem i uczestnikiem pierwszej wojny światowej, ale też twórcą pierwszego tureckiego samolotu Vecihi K VI1 i sześciu innych typów, które również nazwał swoim imieniem, oraz założycielem linii lotniczych Hürkuş Hava Yolları. Pomimo wyjątkowych zasług Hürkuş zmarł w zapomnieniu, a TUSAŞ obecnie stara się przywrócić go do zbiorowej pamięci Turków.
Wszystkie prototypy będą napędzane silnikiem General Electric F404, ale dla samolotów seryjnych wciąż rozważany jest europejski EJ200. Pojawiają się również głosy nawołujące do opracowania wersji dwusilnikowej. Ministerstwo obrony już złożyło zamówienie na pierwszych szesnaście Hürjetów. Pierwszy egzemplarz seryjny miałby zostać dostarczony siłom powietrznym w 2025 roku. Poniżej pierwsze wyprowadzenie prototypu z hangaru w ubiegłym miesiącu.
Milletimize olan sözümüzü yerine getirmenin mutluluğunu yaşıyoruz. HÜRJET motor çalıştırdı, göklerdeki yerini almasına çok az kaldı. ⏳ 🇹🇷 pic.twitter.com/bfsvuoTvOw
— Türk Havacılık Uzay Sanayii (@TUSAS_TR) February 2, 2023
Zobacz też: Brazylijczycy zatopili pełen azbestu lotniskowiec São Paulo w Atlantyku