7 kwietnia w bazie Eglin w stanie Floryda odbyła się uroczystość nadania myśliwcowi wielozadaniowemu Boeing F-15EX nazwy Eagle II. Ciekawostka jest fakt, że US Air Force zdecydowało się nadać maszynie nową nazwę, a nie tylko literowe oznaczenie kolejnej wersji. Po raz pierwszy nowy wariant danego samolotu otrzymuje nazwę z liczbą II.

Do tej pory takie nazwy otrzymywały samoloty, które od poprzedników dzieliło kilkanaście czy kilkadziesiąt lat. Przykładem może być F-35 Lightning II, którego poprzednikiem jest P-38 Lightning z końca lat trzydziestych. F-4 Phantom II dziedziczył nazwę po FH Phantomie z drugiej połowy lat czterdziestych. A-10 Thunderbolt II jest potomkiem równie legendarnego Thunderbolta – P-47 z czasu drugiej wojny światowej.

– Niepokonany w walce powietrznej F-15 Eagle uosabiał naszą przewagę powietrzną w umysłach naszych sojuszników, wrogów i Amerykanów przez ponad czterdzieści pięć lat, ale nie może latać w nieskończoność – mówił w trakcie uroczystości generał broni Duke Richardson. – Słyszeliśmy od pilotów głosy o konieczności jego zastąpienia. Jestem zadowolony, mogąc oświadczyć, że odpowiedzieliśmy na te wezwania zdecydowanie i odważnie, wykorzystując sprawdzoną platformę zmodernizowaną i zoptymalizowaną by utrzymywać przewagę powietrzną teraz i w przyszłości.



F-15EX Eagle II jest najnowszym wariantem rodziny zaawansowanych wersji legendarnego myśliwca określanych jako Advanced F-15. Amerykańskie siły powietrzne zamówiły do tej pory osiem samolotów tego typu za 1,2 miliarda dolarów, ale w kolejnych latach zamierzają pozyskać łącznie co najmniej 144 egzemplarze. Razem mają kosztować 22,9 miliarda dolarów. W ciągu najbliższych pięciu lat ma być dostarczonych osiemdziesiąt sztuk.

F-15EX zastąpią F-15C. Na zdjęciu maszyna z 493. Eskadry Myśliwskiej z RAF Lakenheath w Wielkiej Brytanii.
(US Air Force / Airman 1st Class Jessi Monte)

F-15EX wykonał pierwszy lot 2 lutego 2021 roku ze zlokalizowanego koło fabryki Boeinga w St. Louis lotniska Lambert International Airport. 11 marca maszyna przeleciała do bazy Eglin, gdzie weszła w skład 40. Eskadry Doświadczalnej i będzie przechodziła cykl wojskowych prób w locie.

Zanim zamówiono F-15EX, amerykańskie siły powietrzne odebrały ostatniego F-15 prosto z fabryki w 2001 roku. Był to ostatni F-15E Strike Eagle. Od tamtej pory Amerykanie kupowali jedynie myśliwce piątej generacji. F-15EX Eagle II zrywa z tą tradycją i z pewnością będzie miał negatywny wpływ na wielkość zamówień F-35A przez USAF.



F-15EX powstał w celu zastąpienia w służbie klasycznych F-15C/D, których średni wiek waha się w okolicach trzydziestu siedmiu lat. Został wybrany z powodu minimalnych kosztów związanych z przezbrojeniem na nowy typ. Eagle II będzie wykorzystywał całą infrastrukturę, z której korzystają teraz F-15C/D. Także szkolenie pilotów będzie uproszczone i będzie się ograniczało właściwie jedynie do nauki obsługi nowego wyposażenia. Samo pilotowanie będzie niemal identyczne. Dzięki temu zaoszczędzono niemal 3 miliardy dolarów. Dalszych 5 miliardów zaoszczędzono dzięki wykorzystaniu przy projektowaniu samolotu doświadczeń z wcześniejszymi wersjami zaawansowanych F-15, które były opracowane na eksport i zapłacili za nie klienci zagraniczni.

Dzięki temu, że samolot w kolejnych wersjach zagranicznych stale znajdował się w produkcji, Boeing był w stanie dostarczyć pierwsze dwa egzemplarze zaledwie dziewięć miesięcy po podpisaniu kontraktu. Zwykle zajmuje to trzydzieści dziewięć miesięcy, ale producentowi udało się wepchnąć te dwa egzemplarze na linię produkcyjną pomiędzy F-15QA produkowane dla Kataru. Było to możliwe, ponieważ Boeing dysponował wieloma częściami potrzebnymi do produkcji, które zostały zamówione z wyprzedzeniem z myślą o myśliwcach katarskich.

Montaż pierwszego Eagle’a II.
(Boeing)



Najnowszy model F-15 w znacznym stopniu bazuje na F-15QA, który z kolei wywodzi się z F-15SA dla Arabii Saudyjskiej. F-15SA był pierwszym przedstawicielem nowej generacji tych myśliwców oraz pierwszym, w którym zastosowano cyfrowy układ sterowania fly-by-wire i cyfrową architekturę awioniki. Arabia Saudyjska odebrała osiemdziesiąt cztery F-15SA, a Katar zamówił trzydzieści sześć F-15QA. Wszystkie trzy wersje powstają wyłącznie jako myśliwce dwumiejscowe, ale do wykonywania standardowych zadań powietrze–powietrze wystarczy jeden pilot. Operator uzbrojenia jest wykorzystywany w bardziej skomplikowanych zadaniach atakowania celów naziemnych.

F-15QA różni się od F-15SA między innymi zastosowaniem w obu kokpitach wielkoformatowych wyświetlaczy wielofunkcyjnych o wymiarach 28 × 48 centymetrów oraz pewnymi zmianami w konstrukcji płatowca, które umożliwiły osiągnięcie resursu 20 tysięcy godzin. Ponadto F-15EX jest wyposażony w radar AESA Raytheon AN/APG-82(v)1, który został zamontowany także w zmodernizowanych F-15E. Obie wersje mają również to samo oprogramowanie – Suite 9 Operational Flight Program. F-15EX są fabrycznie wyposażone w pakiet walki elektronicznej Eagle Passive/Active Warning Survivability System (EPAWSS), który z czasem znajdzie się również w F-15E.

Pierwsze F-15EX zostaną przekazane dwu eskadrom doświadczalnym z bazy Eglin w stanie Floryda: 40th Flight Test Squadron (egzemplarz pierwszy) i 85th Test and Evaluation Squadron (egzemplarz drugi).
(USAF / Samuel King Jr.)

Z powodu szybkiego tempa programu pierwsze F-15EX są napędzane dwoma silnikami General Electric F110-GE-129, takimi samymi jak F-15QA i F-15SA. Niedługo swoją propozycję napędu dla tych samolotów przedstawi jednak również Pratt & Whitney, pracujący nad silnikiem F100-PW-229. Maszyny kolejnych serii produkcyjnych będą napędzane jednym z tych silników, który zostanie wybrany w konkursie.



Pod koniec kwietnia do Eglin zostanie dostarczony drugi egzemplarz, który będzie wykorzystany do pierwszych testów operacyjnych. W najbliższych miesiącach zostanie przebazowany na Alaskę, gdzie weźmie udział w ćwiczeniach „Northern Edge”. Sześć pozostałych egzemplarzy z pierwszego zamówienia na osiem F-15EX zostanie dostarczonych do Eglin w 2023 roku budżetowym. Razem posłużą do przeprowadzenia pełnych testów operacyjnych.

Pierwszą jednostką wyznaczoną do otrzymania F-15EX jest 173. Skrzydło Lotniczej Gwardii Narodowej stanu Oregon bazujące w Kingsley Field. Dzisiaj jest to jednostka szkolna F-15C/D i taką samą funkcję będzie pełniła z F-15EX. Natomiast pierwszą jednostką operacyjną będzie 142. Skrzydło Lotniczej Gwardii Narodowej stanu Oregon bazujące w Portland. Samoloty drugiej i trzeciej serii produkcyjnej powinny trafić do wymienionych jednostek w latach budżetowych 2024–2025.

Zobacz też: Pierwsze negocjacje Ambazończyków z władzami Kamerunu

(af.mil, skiesmag.com)

USAF / Samuel King Jr