Holandia jako pierwsze państwo NATO zdecydowała się wyposażyć bojowe wozy piechoty w aktywny system obrony typu hard-kill. BAE Systems Hägglunds podpisał z Elbitem kontrakt na dostawy aktywnych systemów obrony Iron Fist dla holenderskich bwp CV9035NL. Jest to jeden z istotniejszych elementów zakrojonego na dużą skalę programu modernizacji tych pojazdów zainicjowanego w roku 2016. Jednocześnie Elbit zaczyna ujawniać więcej informacji na temat dalszych kierunków rozwoju systemu Iron Fist.

Wart 82 miliony dolarów kontrakt ma zostać zrealizowany w ciągu czterech i pół roku. Elbit dodaje, że w ramach umowy ma również dostarczyć dla holenderskich bwp panoramiczne urządzenia obserwacyjne dowódcy COAPS. Izraelska firma liczy, że dzięki kontraktowi dla Holandii uda jej się szerzej zaangażować w dalsze prace rozwojowe nad CV90 i zdobyć kolejnych klientów w Europie.



Historia Iron Fist dla Koninklijke Landmacht zaczęła się w grudniu roku 2016, kiedy Holandia zwróciła się do BAE Systems, aby koncern zintegrował system z CV9035NL i wszechstronnie go przetestował. W cyklu intensywnych prób Iron Fist miał pokonać pięciu konkurentów, jednak informacje na ten temat są bardzo skąpe. Ostatecznie został wybrany dla CV9035NL we wrześniu 2019 roku.

Skala zamówienia, chociaż ograniczona (Iron Fist otrzymają początkowo jedynie czterdzieści cztery pojazdy, a docelowo wszystkie dziewięćdziesiąt dwa), pozwoliła zdobyć zainteresowanie innych potencjalnych klientów. Lekką wersję systemu (Iron Fist Light) otrzymać ma 138 bwp Bradley M2. Pozwoli to na przezbrojenie całego brygadowego zespołu bojowego i przeprowadzenie wszechstronnych testów. Zainteresowanie Iron Fist wykazała też Australia, która chce zainstalować system na 121 transporterach opancerzonych Boxer w ulepszonym wariancie rozpoznawczym Block II.

Niewątpliwie na wzrost zainteresowania Iron Fist wpłynąć może również wybór przez Siły Obronne Izraela. W styczniu ubiegłego roku podpisano kontrakt na wyposażenie w lekką wersję systemu transporterów opancerzonych Eitan. Co ciekawe Iron Fist Light otrzymają również buldożery gąsienicowe D-9 Caterpillar.



Dotychczas Iron Fist pozostawał w cieniu innego izraelskiego aktywnego systemu obrony – Trophy, instalowanego chociażby na czołgach Merkawa siman 4M i ciężkich transporterach opancerzonych Namer. Trophy HV wybrały zaś Stany Zjednoczone dla czołgów podstawowych M1 Abrams. Realizowane przez Leonardo DRS i Rafael Advanced Defense Systems dostawy zakończono na początku roku.

Schemat komponentów systemu Iron Fist.
(Elbit)

Na podstawie dotychczasowych informacji można wnioskować, że bardziej kompaktowy Iron Fist sprawdza się lepiej od Trophy na lżejszych pojazdach, aczkolwiek ten drugi system także doczekał się swojej odchudzonej wersji – Trophy LV. Jednocześnie widać nasilający się trend wyposażania w aktywne systemy obrony bojowych wozów piechoty, transporterów opancerzonych i czołgów lekkich. Iron Fist zainstalowano chociażby na rozwijanym przez BAE Systems pojeździe oferowany w ramach programu Mobile Protected Firepower (MPF).

Chociaż prace nad aktywnymi systemami obrony rozpoczęły się wkrótce po zakończeniu drugiej wojny światowej, dopiero na przełomie wieków rozwój techniczny umożliwił opracowanie efektywnych rozwiązań. Liderami w tej dziedzinie początkowo byli Rosjanie, szybko jednak zostali dogonieni, a następnie zdetronizowani przez Izraelczyków. W ostatniej dekadzie do prac nad aktywnymi systemami obrony przystąpiono także w Europie i w Chinach.



Głównym zadaniem aktywnych systemów obrony jest wykrywanie zagrażających danemu wozowi pocisków przeciwpancernych i zwalczanie ich przy użyciu przeciwpocisków. Izraelczycy poszli o krok dalej, wprowadzając do systemu algorytmy wyliczające na podstawie trajektorii pocisku miejsce, z którego go odpalono, umożliwiając tym samym szybkie zwalczanie zagrożenia. Chociaż aktywne systemy obrony są często krytykowane za zagrożenie, które stwarzają dla towarzyszącej czołgom piechocie, powszechnie są uznawane za przyszłość broni pancernej.

W przypadku czołgów podstawowych mają one umożliwić zastosowanie lżejszego pancerza, a tym samym zmniejszyć masę wozu. Jest to szczególnie istotne w przypadku zachodnich pojazdów takich jak M1 Abrams, czy najnowsze wersje Leoparda 2, których masa wynosi około 70 ton. Niedawno opisywaliśmy, jak z tego powodu M1A2 SEP v3 stał się koszmarem amerykańskich logistyków. Tak ciężkie pojazdy mają ograniczoną mobilność taktyczna, o strategicznej już nie wspominając.

Jedna ze stacji radiolokacyjnych systemu Trophy HV (z lewej) i wyrzutnik efektorów (z prawej) zainstalowane na Merkawie siman 4.
(NatanFlayer, CC BY-SA 3.0)

Po drugiej stronie skali są lżejsze pojazdy. Nie wszystkie państwa stać na wprowadzenie ciężkich bojowych wozów piechoty, dorównujących odpornością czołgom podstawowym, nie zawsze ma to też uzasadnienie taktyczne. Tym samym zastosowanie aktywnych systemów obrony ma znacząco zwiększyć przeżywalność na polu walki, bez konieczności stosowania opancerzenia dodatkowego, a tym samym wzrostu masy, co wpływa negatywnie chociażby na układ jezdny pojazdu.



Przeciwpancerne pociski kierowane to wszakże tylko jedno z zagrożeń czyhających na wozy bojowe na współczesnym polu walki. Elbit ujawnił, że pracuje nad kolejnymi wersjami Iron Fist. Jedną z nich jest Iron Fist Light Kinetic, umożliwiający zwalczanie klasycznej amunicji czołgowej. Kolejnym krokiem ma być integracja systemu ze środkami przeciwdziałania typu soft-kill. Tym sposobem wozy bojowe mają otrzymać wielowarstwowy system obrony. Istotną rolę w takim systemie mogą odegrać także system Iron Vision, umożliwiający załodze „widzenie przez pancerz”.

W wyniku ostatnich konfliktów lokalnych, a zwłaszcza wojny w Górskim Karabachu, Elbit rozpoczął prace nad kolejnym rozszerzeniem systemów samoobrony pojazdów, tym razem o możliwość przeciwdziałania dronom i amunicji krążącej. Prace nad analogicznym wszechstronnym systemem samoobrony rozpoczął też Rafael. Jego Autonomy In Weapon Systems w szerokim stopniu ma wykorzystywać elementy sztucznej inteligencji, nie tylko odpowiadające za ochronę wozu, ale także szeroko wspierające pracę załogi.

Zobacz też: Boeing opatentował instalację działka w komorze bombowej B-1B

(defensenews.com, elbitsystems.com)

BAE Systems