Duński minister obrony Claus Hjort Frederiksen ogłosił, że jego kraj będzie zmuszony wysłać na Grenlandię myśliwce, jeśli Rosja naruszy przestrzeń powietrzną największej wyspy świata. Z powodu rozwoju rosyjskich lotnisk w rejonie arktycznym samoloty tego państwa będą mogły niedługo dolatywać w rejon Grenlandii bez większego wysiłku. W tej chwili Dania nie dysponuje żadnymi możliwościami obrony wyspy.
Głównym zmartwieniem Duńczyków jest baza Nagurskoje zlokalizowana na Ziemi Aleksandry w archipelagu Ziemia Franciszka Józefa. W ostatnich latach lotnisko przeszło modernizację obejmującą między innymi budowę pasa startowego o długości 2500 metrów. Dzięki temu mogą z niej operować między innymi myśliwce dalekiego zasięgu MiG-31, samoloty uderzeniowe Su-34 i latające cysterny. Rosyjskie lotnisko jest zlokalizowanie 1000 kilometrów od wschodnich wybrzeży Grenlandii i pozwoli rosyjskim samolotom na osiągnięcie również zachodniego rejonu wyspy, w tym bazy lotniczej Thule.
– Nie możemy tolerować naruszania duńskiej przestrzeni powietrznej – powiedział Claus Hjort Frederiksen. – Musimy tam zapewnić suwerenność tak samo, jak robimy to nad Danią i Bałtykiem, gdzie dochodzi do prób naruszania przestrzeni powietrznej przez Rosję. Musimy działać w ten sam sposób na Grenlandii.
Duńskie plany nie są jednak możliwe do natychmiastowej realizacji i nie będzie łatwo zrealizować je w przyszłości. W chwili obecnej w Thule brakuje odpowiedniej infrastruktury do długotrwałej obsługi myśliwców, chociaż duńskie F-16 co jakiś czas ćwiczą nad wyspą loty na małej wysokości. Ponadto nie istnieje odpowiednia sieć łączności między Grenlandią, a stanowiskami dowodzenia w Danii. Dodatkowo może się okazać, że Dania ma zwyczajnie za mało myśliwców do stałego utrzymywania przynajmniej kilku sztuk na wyspie.
Od 2013 roku duńskie F-16 startowały 184 razy na przechwycenie samolotów rosyjskich w rejonie Bałtyku. W większości wypadków samoloty rosyjskie pozostawały w międzynarodowej przestrzeni powietrznej niedaleko duńskiej granicy i jedynie kilka razy doszło do niewielkiego naruszenia duńskiej przestrzeni powietrznej.
Grenlandia jest strategicznym zasobem Danii, ponieważ dzięki wyspie niewielkie europejskie państwo zalicza się do państw arktycznych. Na tej podstawie – podobnie jak Rosja, Kanada i Norwegia – Dania wysunęła już pewne roszczenia do dna morskiego w Arktyce poza swoją wyłączną strefą ekonomiczną.
Strategiczne znaczenie bazy Thule
Baza w Thule została założona przez Stany Zjednoczone w czasie drugiej wojny światowej. Dania powierzyła Amerykanom obronę wyspy przed Niemcami. Po wojnie Duńczycy próbowali usunąć stamtąd Amerykanów, ale rozpoczęła się zimna wojna i baza nabrała znaczenia strategicznego, a Dania potrzebowała amerykańskiego parasola atomowego, więc lotnisko w Thule nadal pozostawało w użyciu.
Myśliwce Northrop F-89 w Thule, 1955 rok
(USAF)
W czasie zimnej wojny czasowo stacjonowały tam bombowce strategiczne B-36, B-47 i B-52. Startując z tej bazy mogły przelecieć, nad biegunem północnym i szybko znaleźć się nad Związkiem Radzieckim. Była to najszybsza trasa do ewentualnego nalotu na Związek Radziecki i dobra baza wypadowa do lotów rozpoznawczych. Dodatkowo zainstalowano tam radary do wykrywania radzieckich bombowców i pocisków balistycznych zmierzających w stronę Ameryki Północnej. Zakładano, że atak na Thule będzie pierwszym akordem wojny atomowej, a jej zniszczenie było jednym z powodów, dla których prezydent Stanów Zjednoczonych mógł wydać rozkaz ataku atomowego.
W celu obrony instalacji strategicznej w Thule w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych stacjonowały eskadry amerykańskich myśliwców przechwytujących: 74. wyposażona w myśliwce F-89 oraz 327. i 332. wyposażone w myśliwce F-102.
Dzisiaj w Thule nadal funkcjonuje stacja radarowa dalekiego zasięgu i wykrywania obiektów w przestrzeni kosmicznej, która stanowi część systemu obrony przeciwrakietowej i systemu obrony powietrznej NORAD. Dodatkowo stacjonuje tam 23. Eskadra Operacji Kosmicznych, która zajmuje się kierowanie satelitami wojskowymi i innymi zadaniami.
Zobacz też: Sprzątanie Grenlandii z amerykańskich śmieci
(cphpost.dk)
