17 lutego w MCAS Cherry Point w Karolinie Północnej odbyła się skromna uroczystość z okazji czterdziestolecia użytkowania samolotów EA-6B Prowler przez lotnictwo Korpusu Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych. W spotkaniu wzięli udział obecni i byli lotnicy USMC, członkowie stowarzyszenia Marine Corps Aviation Reconnaissance Association oraz reprezentacja władz miasta Havelock.
Pierwszy egzemplarz Prowlera (na zdjęciu tytułowym) trafił do służby w US Marine Corps w 1977 roku. Pierwszą i początkowo jedyną eskadrą wyposażoną w ten typ samolotu została VMAQ-2 „Playboys” (obecnie „Death Jesters”). W przeciwieństwie jednak do analogicznych jednostek US Navy miała ona na stanie kilkakrotnie więcej maszyn, stąd często operowała nie całym składem, lecz w kilkusamolotowych sekcjach.
Dla uporządkowania systemu w 1992 roku liczebność VMAQ-2 zredukowano. Z jej zasobów utworzono natomiast dwie kolejne eskadry: VMAQ-1 „Screamin’ Banshees” (rozwiązana w 2016 roku) i VMAQ-3 „Moon Dogs”. Jako ostatnia otrzymała Prowlery w 1991 roku VMAQ-4 „Seahawks”, będąca wcześniej eskadrą rezerwy latającą na dwumiejscowych EA-6A Intruder.
EA-6B okazały się bardzo przydatne w operacjach lotniczych nad Irakiem, Syrią i Afganistanem. Prowlery USMC miały jednak w swojej historii także niechlubne epizody. W maju 1981 roku na skutek katastrofy należącego do marines EA-6B i wywołanego przez nią pożaru na pokładzie lotniskowca USS Nimitz zginęło czternaście osób, zaś czterdzieści pięć zostało rannych. Uszkodzeniu lub zniszczeniu uległo także dziewiętnaście samolotów.
Najczarniejszym incydentem z udziałem ludności cywilnej był natomiast wypadek z 3 lutego 1998 roku, spowodowany przez maszynę z eskadry VMAQ-2 stacjonującej wówczas w bazie Aviano we Włoszech. Podczas przelotu na nieregulaminowo małej wysokości w okolicy miejscowości Cavalese Prowler zerwał skrzydłem linę nośną kolejki linowej, powodując upadek jednego z wagoników z wysokości osiemdziesięciu metrów i śmierć dwudziestu osób. Incydent spotkał się z ostrymi protestami ze strony włoskiej, zakończył się zaś oficjalnymi przeprosinami ze strony Stanów Zjednoczonych, dużymi odszkodowaniami i procesami sądowymi załogi.
Transport specjalnie pomalowanego EA-6B muzeum lotnictwa morskiego w Pensacola na Florydzie
(fot. US Navy / Kaylee LaRocque)
Służba EA-6B w USMC powinna zakończyć się w roku 2019, po czterdziestu dwóch latach lotów na tym typie samolotu. Według informacji miesięcznika „Combat Aircraft” zakończony w październiku 2016 roku przydział operacyjny VMAQ-4 do bazy İncirlik w Turcji był jej ostatnim. Termin rozformowania eskadry doprecyzowano na czerwiec bieżącego roku. Jak podaje strona Second Line of Defense, nie oznacza to jednak powolnego upadku dwóch pozostałych jednostek, których samoloty zostaną jeszcze zmodernizowane do standardu Block 7 ICAP III.
Mimo podeszłego wieku maszyn (ostatnie EA-6B wyprodukowano w 1991 roku) eskadry Prowlerów US Marine Corps wciąż biorą intensywny udział w działaniach. VMAQ-2 od października 2016 przebywa w İncirliku. VMAQ-3 natomiast w lutym 2016 zakończyła blisko czterdziestoletni okres rotacyjnych przydziałów eskadr EA-6B do MCAS Iwakuni. Prowlery w Japonii zostały zastąpione przez EA-18G US Navy operujące z basy Misawa.
(newbernsj.com, cherrypoint.marines.mil)
