Obserwatorzy wojny w Ukrainie z pewnością zauważyli, że od ponad miesiąca w sprawozdaniach (nie tylko naszych, ale ogólnie) obszar największego zainteresowania przesuwa się co kilka dni. A to Biłohoriwka, a to Popasna, a to Łyman. Sam ten stan rzeczy odzwierciedla obecną rosyjską taktykę: koncentrować siły na małym obszarze i, przy wsparciu zmasowanego ognia artyleryjskiego, przeć naprzód, korzystając z lokalnej przewagi liczebnej – i szukać miejsca, w którym być może ukraińska obrona pęknie.

I tak Biłohoriwka zakończyła się dla Rosjan klęską, być może najbardziej kompromitującą ze wszystkich, ponieważ próba forsowania Dońca na tym odcinku obnażyła skrajne niezgulstwo taktyczne rosyjskich wojsk lądowych. Z kolei w Łymanie, kiedy najeźdźcy zaczęli na dobre wkraczać do miasta, zajęli je szybko i zmusili obrońców do wycofania się na drugą stronę rzeki. Wreszcie Popasna, czy raczej oś popasnieńsko-bachmucka, to początkowo sukcesy Rosjan, aż do Sołedaru drogi łączącej Bachmut z Lisiczańskiem, ale dwa ukraińskie kontrataki najpierw odepchnęły Rosjan od drogi, a następnie szybki manewr na północ od Popasnej wyzwolił pobliską wieś Komyszuwacha, co powinno trochę zdestabilizować klin wysuwający się w stronę Bachmutu.

Ale dziś najważniejszy jest Siewierodonieck. Wprawdzie Rosjanie zajęli Rubiżne ługańskie, leżące na północny wschód od Siewierodoniecka, i oddzielającą oba miasta Wojewodiwkę, ale wydaje się, że główny ciężar natarcia idzie od północnego wschodu i, jak zwykle w takich sytuacjach, kiedy na jednej ulicy najeźdźcom idzie dobrze, na sąsiedniej mogą być rozrabiani na krwawą miazgę.



Obecnie największą siłą Siewierodoniecka jest Lisiczańsk – leżący po drugiej stronie Dońca, stanowiący połowę jednego dużego organizmu miejskiego. Dlatego właśnie tak ważne było utrzymanie dobrej drogi z zachodu Ukrainy do Lisiczańska. Dopóki istnieje sprawna komunikacja lądowa, obrońcy będą mogli na bieżąco dosyłać uzupełnienia i zaopatrzenie oraz wycofywać rannych na dalekie tyły. Ponadto na korzyść Ukraińców zadziała ich własna ziemia: nawet jeśli Siewierodonieck w końcu upadnie (co należy uznać za prawdopodobne), ale Rosjanie nie zdołają zablokować Lisiczańska od zachodu, ukształtowanie brzegów Dońca i wyniesienie Lisiczańska, który góruje nad sąsiednim miastem, sprawi, że kontratak przez rzekę będzie łatwiejszy dla Ukraińców, niż dalszy atak na zachód byłby dla Rosjan.

Czas płynie, a wraz z nim – zachodnie uzbrojenie dla Ukrainy, z kolei Rosja musi sięgać po coraz głębsze rezerwy sprzętowe. Serhij Hajdaj, głowa administracji wojskowej obwodu ługańskiego, informował dziś rano, że w Siewierodoniecku udało się zepchnąć Rosjan w tył i że wciąż istnieje komunikacja między oboma miastami, ale miasto wciąż jest ostrzeliwane, a jeden z mostów na Dońcu został uszkodzony.

02.05: Zakończmy cytatem z najnowszej analizy ISW: „Rosyjska inwazja, której celem było zajęcie i okupacja całego kraju, przerodziła sie w desperacką i krwawą ofensywę mającą zająć jedno miasto na wschodzie przy jednoczesnej obronie ważnych, ale ograniczonych zdobyczy na południu i wschodzie. Ukraina dwukrotnie zmusiła Putina do ograniczenia celów wojskowych”.

Dobranoc i do jutra.

01.17: Czeczeński watażka Ramzan Kadyrow chwali się już zdobyciem całego Siewierodoniecka. Tymczasem inne źródła rosyjskie, nawet te ściśle propagandowe, zgodnie podają, że bitwa wciąż trwa.

00.50: – Dostaliśmy już dość Harpoonów, aby zatopić całą rosyjską Flotę Czarnomorską – powiedział Serhij Bratczuk z odeskiej administracji obwodowej. Wyrzutnie lądowe dostarczyła Ukraińcom Dania, same pociski pochodzą również z Wielkiej Brytanii.

00.27: Krążą pogłoski o wprowadzeniu do działań bojowych na wschodzie kraju czołgów T-84U Opłot (twierdza, bastion). Niestety nie ma pewności, czy zdjęcia rzeczywiście są świeże, nie wiadomo też, gdzie je wykonano, ale źródła, z których pochodzą, są na tyle wiarygodne, że przekazujemy tę pogłoskę dalej.

00.05: Siewierodonieck. Serhij Hajdaj informuje, że Rosjanie nie posunęli się dalej w głąb miasta, wciąż znajdują się w pobliżu hotelu Mir, który stoi tuż przy obwodnicy. Trwają zacięte walki o wsie otaczające Siewierodonieck. Hajdaj przewiduje, że następny tydzień będzie szczególnie trudny.

23.27: Tom Cooper w najnowszej analizie pisze o działaniach lotnictwa. Ale pisze bez szczególnego entuzjazmu, zwracając uwagę, że piloci obu stron pokładają najwyraźniej duże nadzieje w niekierowanych pociskach rakietowych, a te, jak łatwo się domyślić, nie wyrządzają przeciwnikowi dużej krzywdy, toteż siły powietrzne w wielu przypadkach działają de facto na pokaz, nawet jeśli zamiar jest inny.

22.40: Odnotujmy również, że rdzeniem kontrofensywy na północ of Chersonia jest 5. Brygada Pancerna, która wcześniej stanowiła część sił broniących Odessy. Widzimy tutaj piękny skutek uboczny ukraińskich sukcesów na Morzu Czarnym i Azowskim (to znaczy w Berdiańsku). Bez Moskwy, bez Saratowa, z widmem ukraińskich pocisków przeciwokrętowych, operacja desantowa pod Odessą, która i tak byłaby szalenie trudnym wyzwaniem, stała się niemożliwa. A tym samym część garnizonu odeskiego można było oddelegować do innych zadań.

21.45: Ołeksij Arestowycz, szef kancelarii prezydenta Ukrainy, poinformował w swoim oświadczeniu, że w toku trwających niemal trzy miesiące walk w Mariupolu zginąć miało około 6 tysięcy żołnierzy sił inwazyjnych. Zakładając poprawność ukraińskich szacunków i stosunek rannych do zabitych jako 3 do 1, można oszacować, że całkowite straty, jakie poniosły wojska rosyjskie, czeczeńskie i separatystycznych „republik”, mogły osiągnąć nawet 24 tysiące osób.

21.12: Oprócz okolic Łymanu w Internecie pojawiły się także zdjęcia słynnej Wyspy Węży. Maleńki kawałek ziemi ma bardzo symboliczne znaczenie zarówno dla Ukraińców, jak i dla Rosjan. Po niedawnej kompromitacji, do której doszło po serii nalotów ukraińskich na stacjonujący tam garnizon okupacyjny, Rosjanie wyraźnie wzmocnili obronę przeciwlotniczą. Na opublikowanych fotografiach widać kilkanaście pojazdów, z których sporą część stanowią zestawy artyleryjsko-rakietowe Pancyr.

20.15: Zdjęcia satelitarne z 25 i 26 maja udostępnione przez firmę Maxar pokazują, że okupanci ściągają do Łymanu artylerię i wozy opancerzone. Widać także przeprawę na rzece Żerebeć na wschód od Łymanu.

19.49: A propos i artylerii, i obwodu chersońskiego – ukraińska M777 w akcji właśnie tam.

19.31: W siłach zbrojnych Ukrainy po raz pierwszy na czele pododdziału artylerii stanęła kobieta – porucznik Lubow Płaksiuk.

19.15: Ze źródeł oficjalnych i nieoficjalnych płyną informacje o ukraińskiej kontrofensywie w obwodzie chersońskim. Okupanci są spychani na południe do linii Biłohirka–Łozowe–Andrijiwka, około 60 kilometrów na północny wschód od Chersonia. Według njbardziej optymistycznych doniesień Rosjanie cofnęli się już o dziesięć kilometrów. Na wszelki wypadek podkreślmy, że jeszcze za wcześnie, aby mówić o „dużej kontrofensywie” i przełomie na froncie południowym.

18.49: W najnowszym raporcie sytuacyjnym ukraińskiego sztabu generalnego podano, że w pobliżu Iziumu Rosjanie ostrzelali pozycje ukraińskie wokół wsi Nowa Dmytrowka, Wełyka Komyszuwacha, Dowheńke i Dibrowne. Pod Dowheńkem w ataku wzięły udział także śmigłowce. Atak na wieś Pasika na granicy narodowego parku przyrody Swiati Hory spalił na panewce.

Rosjanie wciąż utrzymują siły przy granicy z Ukrainą na terenie obwodów kurskiego i briańskiego, aby uniemożliwić Ukraińcom przesunięcie oddziałów z tamtego regionu do zagłębia donieckiego.

18.21: Burmistrz Melitopola Iwan Fedorow zaapelował do mieszkańców, aby nie przyjmowali rosyjskich „pseudopaszportów”, ponieważ ich posiadacze mogą być potem przymusowo wcielani do rosyjskich sił zbrojnych, a ich wartość w kwestii przekraczania granic międzypaństwowych państw demokratycznych będzie zerowa. Podkreślił również, że pracownicy instytucji państwowych są objęci zakazem pracy dla władz okupacyjnych. Jeśli ludność jest do tego zmuszona, wolno przyjmować pomoc humanitarną i finansową od okupantów.

18.10: Dziś kończy się zbiórka zorganizowana przez litewskiego dziennikarza i pisarza Andriusa Tapinasa. Celem akcji jest uzbieranie 5 milionów euro, które mają zostać przekazane ukraińskim siłom zbrojnym na zakup UCAV-a Bayraktar TB2. W akcję włączyły się między innymi była prezydent Litwy Dalia Grybauskaitė i obecna premier Ingrida Šimonytė. Do tej pory udało się uzbierać blisko 4,5 miliona euro. Finał akcji będzie można oglądać podczas transmisji w serwisie YouTube.

17.38: Rosyjski niezależny serwis informacyjny Meduza pisze, iż dzięki sukcesom w Donbasie na Kremlu znów rozważany jest scenariusz ataku na Kijów i nawet pełnego zwycięstwa w wojnie na warunkach (mniej więcej) takich, jakie zakładano 24 lutego. Putin i jego kamaryla zakładają, że Europa w końcu zmęczy się pomaganiem Ukrainie i/lub będzie musiała podjąć rozmowy w sprawie dostaw ropy i gazu, a Ukraina, pozostawiona samej sobie, nie będzie w stanie zatrzymać nowego rosyjskiego naporu.

17.22: Były prezydent Ukrainy Petro Poroszenko próbował dziś (już po raz drugi) przekroczyć granicę ukraińsko-polską. Chciał on jechać do Wilna na zgromadzenie parlamentarne NATO, na co otrzymał zgodę Rusłana Stefanczuka, przewodniczącego Werchownej Rady.

Należy pamiętać, że Poroszenko wciąż jest formalnie podejrzewany o zdradę stanu we współpracy z osławionym Wiktorem Medwedczukiem. Według Poroszenki zarówno uniemożliwienie mu wyjazdu, jak i cała afera wokół rzekomej zdrady to przejaw zemsty ze strony rywala politycznego, czyli Wołodymyra Zełenskiego.

17.10: Państwowa Służba Graniczna Ukrainy otrzymała od cywilnych marynarzy wyłowione z Morza Czarnego pozostałości po zatopionym krążowniku rakietowym Moskwa. Znalezione koło ratunkowe i boja zostaną w przyszłości wystawione w muzeum.

16.57: Z kolei w temacie ewentualnego ataku na Most Krymski Owen podkreśla, że zapewniono mu (mostowi, nie Owenowi) obronę porównywalną z tą, którą otrzymują elektrownie jądrowe. Most i jego okolice są na bieżąco dozorowany przez satelitę, odbywają się patrole ZOP (lotnicze i morskie), wokół mostu rozmieszczono stacje radiolokacyjne, wielowarstwową obronę przeciwlotniczą oraz kompleksy obrony wybrzeża Bał i Bastion-P, zainstalowano system czujników Pławnik służący do wykrywania sabotażystów, patrole wykonują także motorówki Rosgwardii i płetwonurkowie Floty Czarnomorskiej. Oczywiście nie wszystko jest przeznaczone tylko do obrony samego mostu, ale im bardziej prawdopodobny staje się atak na most, tym większa część tych sił skupi się na jego zabezpieczaniu. Jest on po prostu zbyt ważny dla Rosji, aby pozwolić na jego zniszczenie czy nawet uszkodzenie.

16.51: Brytyjski historyk Chris Owen pisze o kwestii niszczenia (w tym wysadzania) i bronienia mostów, mającej szczególne znaczenie w kontekście bitew nad Dońcem, ale także hipotetycznych planów zniszczenia mostu nad Cieśniną Kerczeńską. Warto przeczytać cały wątek na Twitterze, ale chcemy szczególnie zwrócić uwagę na jedno spostrzeżenie: „Jak przekonali się Niemcy, kiedy nie udało im się wysadzić mostu [na Renie] w Remagen, nie jest to [wysadzanie własnych mostów] stuprocentowo skuteczne. Nawet poważnie uszkodzony most może się nadawać do użytku”. Dlatego też trzeba mieć świadomość, że w którymś momencie wycofującym się Ukraińcom może się nie udać zerwanie mostu na Dońcu.

16.45: Zastępczyni ministra obrony Hanna Malar zapewnia, że Łyman jeszcze nie upadł i że wciąż trwają zaciekłe walki o miasto, ale sytuacja jest bardzo trudna. Formalnie może to być prawda, ale wszystkie dostępne informacje wskazują, że zasadnicza część miasta jest w rękach rosyjskich. Walki mogą ewentualnie trwać na obrzeżach.

16.40: Pojawiło się nagranie dokumentujące wrak dostarczonego przez Australię pojazdu MRAP Bushmaster. Ukraina otrzymała dwadzieścia samochodów tego typu pod koniec marca.

16.20: Chersońska prokuratura obwodowa informuje, że wczoraj wskutek ostrzału Czornobajiwki (wsi, nie lotniska, któremu użyczyła nazwy) zginął 33-letni mężczyzna, a sześć osób zostało rannych.

16.14: Jak podaje ukraińska Służba Bezpieczeństwa na podstawie przechwyconych rozmów telefonicznych, we wsiach w obwodzie biełgorodzkim (który, przypomnijmy, jest częścią Rosji, a nie Ukrainy) dochodzi do coraz częstszych gwałtów, także zbiorowych, popełnianych przez rosyjskich żołnierzy na obywatelkach Rosji.

16.05: Minister obrony Ukrainy Ołeksij Reznikow poinformował, że oprócz haubic M777, CAESAR i FH70, które wprowadzono już do walki, Ukraina otrzymała także gąsienicowe haubice samobieżne M109. „Jest to sprzęt bardzo wysokiej jakości” – oświadczył minister. Najpewniej chodzi o haubice dostarczone z Norwegii, ale ptaszki ćwierkają, że belgijskie „sto dziewiątki” mogą niedługo trafić albo już trafiły w ręce ukraińskich żołnierzy. Ukraińskie wojska lądowe są powoli nasycane względnie nowoczesną artylerią w standardzie NATO-wskim, która pozwoli radykalnie ograniczyć skuteczność artylerii rosyjskiej. To kwestia czasu i liczebności luf.

15.58: Według ukraińskiego wywiadu dowódcy rosyjskich jednostek logistycznych zakazują kierowcom ewakuowania rannych oraz dowożenia żywności i paliwa do najbardziej wysuniętych pododdziałów. W ten sposó chcą uniknąć odpowiedzialności za utratę samochodów ciężarowych, Ukraińcy bowiem konsekwentnie na nie polują. Według danych ukraińskich siły najeźdźcze straciły dotąd około 2200 samochodów ciężarowych i cystern.

15.41: Dziś rano Rosjanie ostrzelali obwód sumski. Pocisk rakietowy spadł na gospodarstwo rolne w rejonie putywelskim, sześć pocisków moździerzowych na wieś Znob-Nowhorodśke, a około trzydziestu na Bacziwśk. Dwie ostatnie miejscowości leżą około pięciu kilometrów od granicy.

15.35: Profesor Phillips O’Brien o ukraińskiej strategii w Donbasie: „Cóż, być może ci, którzy wieszczą załamanie się sił ukraińskich w kotle [siewierodonieckim] mają rację, a Ukraińcy w kotle są w straszliwym stanie i powinni się wycofać. Ale co ciekawe, sami Ukraińcy obecnie wcale tak tego nie postrzegają”. Jeżeli Ukraińcy zdołają utrzymać miasto do czasu, aż Rosjanie stracą zdolność ofensywną na szczeblu operacyjnym, kocioł stanie się dużym przyczółkiem, z którego będzie można wyprowadzić kontrofensywę.

15.21: Ukraiński T-64B1M zdobyty przez Rosjan w Mariupolu.

15.14: Niedawno ukończony tor rowerowy w Łymanie zniszczony w toku walk o miasto.

15.10: Kadyrowcy w Siewierodoniecku. Nagranie wykonano wczoraj w hotelu Mir na północnych obrzeżach miasta.

15.00: Zacznijmy od tego, że bułgarskie ministerstwo obrony zdementowało doniesienia o przekazaniu Ukrainie samolotów uderzeniowych Su-25. Potwierdza to informację, którą podawaliśmy pod koniec marca: Bułgaria nie ma sprawnych samolotów, które mogłaby odstąpić. Nieważne, czy miałyby przelecieć o własnych siłach czy trafić do Ukrainy w skrzyniach – nie ma takich, z których Ukraińcy mieliby pożytek, chyba że jako rezerwuar części zamiennych.

Uhrupowannia Objednanych sył