Trzydziesty dzień trzydniowej „specjalnej operacji wojskowej”. Główny cel – Kijów – wciąż pozostaje nieosiągnięty i prawdopodobnie już nic się w tej kwestii nie zmieni. Po dwóch dniach ukraińskiej kontrofensywy na północny zachód od miasta możemy też zidentyfikować główne założenie Ukraińców na tym odcinku frontu. Wydaje się, że domknięcie kotła hostomelskiego wcale nie jest ich celem.
Dlaczego? Przede wszystkim jeżeli uda się odepchnąć tamtejsze siły od dzielnic mieszkalnych Kijowa na odległość większą niż donośność artylerii, zagrożenie dla miasta de facto minie. Tymczasem rosyjscy żołnierze i ich sprzęt pozostaną ciężarem dla własnej logistyki. Wtedy Ukraińcy będą mogli w razie potrzeby usuwać punktowo najważniejsze cele (na przykład wozy dowodzenia), zarazem pozwalając Rosjanom, aby gnili w bezruchu. A jeśli najeźdźcy spróbują się przegrupować, Ukraińcy będą mieli dość czasu, aby zareagować.
Po stronie rosyjskiej jedyne działania ofensywne zasługujące na takie określenie trwają w obwodzie czernihowskim i w Donbasie. Według niektórych analityków właśnie w Donbasie rozstrzygną się losy wojny. Rosjanie twierdzą, że oddziały idące na północ od strony Mariupola zajęły miasteczko Werchniotorećke. Wyraźnie widać próbę okrążenia walczących tam jednostek ukraińskich. Powstaje wszakże pytanie: czy najeźdźcy mają dość sił, aby uszczelnić kocioł? Odpowiedzmy od razu: prawie na pewno nie. Jeśli tylko Ukraińcy uważnie monitorują ruchy przeciwnika, powinni mieć aż nadto czasu, aby przebić się poza kocioł, nawet jeśli ten w ściśle formalnym sensie będzie już zamknięty.
02.50: Dobranoc.
Looks like one of these guys is mortally afraid of his own troops. I'm just not sure which one. Could you please help me to figure it out? pic.twitter.com/cqtoR1T7MQ
— Kamil Galeev (@kamilkazani) March 25, 2022
02.00: Dowódca garnizonu charkowskiego Serhij Melnyk poinformował, że siły ukraińskie odbiły wieś Małaja Rohań, leżącą na wschodnich obrzeżach Charkowa. Inne źródła donoszą, że wyzwolono także leżącą tuż obok wieś Wilchiwka.
01.20: Wciąż nie ma pewności, czy zniszczony 24 marca w Berdiańsku okręt desantowy to Orsk czy Saratow, ale co do tego, że został zniszczony, nie ma cienia wątpliwości. Na nowych zdjęciach satelitarnych opublikowanych przez Maxar Technologies widać, że okręt spłonął i osiadł na dnie. Ślady pożaru widać też na nabrzeżu.
#Satellite imagery from today, March 25, of Ukrainian port city #Berdyansk, revealing a Russian Alligator-class landing ship that’s burned & partially submerged. Fire/smoke is nearby & close to fuel storage tanks. News reports state the ship was hit March 24, by Ukrainian forces. pic.twitter.com/MsGXWZdjD4
— Maxar Technologies (@Maxar) March 25, 2022
00.28: Doradca ukraińskiego MSW Anton Heraszczenko pisze, iż rosyjski minister „obrony” Siergiej Szojgu doznał zawału serca po rozmowie z Władimirem Putinem i to właśnie jest powodem jego zagadkowej nieobecności w mediach w ostatnich tygodniach. Obecnie Szojgu ma przechodzić rekonwalescencję w moskiewskim Głównym Wojskowym Szpitalu Klinicznym imienia N.N. Burdenki.
23.40: Ukraiński generał policji Wiaczesław Abrośkin zaproponował, że odda się w ręce Rosjan jako jeniec w zamian za umożliwienie ewakuacji dzieci z Mariupola. Rosjanie oczywiście odmówili. Cierpienie cywilów samo w sobie jest dla nich bronią. W Mariupolu trwa już klęska głodu.
#Ukrainian police general Vyacheslav Abroskin offered himself as a hostage to #Russian troops in exchange for the evacuation of children from #Mariupol. pic.twitter.com/wfy4GMpI6L
— NEXTA (@nexta_tv) March 25, 2022
22.45: Odpowiadające za Donbas dowództwo Operacji Sił Połączonych informuje, że odparło dziś dziewięć ataków. Według danych ukraińskich obrońcy zniszczyli osiem czołgów, siedemnaście pojazdów opancerzonych i jedenaście innych pojazdów, a dodatkowo obrona przeciwlotnicza zestrzeliła trzy samoloty i trzy drony Orłan-10. Łączne straty najeźdźców miały wynieść 170 osób.
22.40: Ofiary bitwy o Mariupol.
Russian destruction and genocide in Mariupol, Ukraine. pic.twitter.com/4hdood5IgD
— ArianaGic/Аріянॳць (@GicAriana) March 25, 2022
22.08: W Niemczech rząd ciągle nie może się odnaleźć w nowej sytuacji, za to przemysł zbrojeniowy korzysta z okazji. Ukraina podpisała z Dynamit Nobel Defence kontrakt na szybka dostawę 2650 granatników przeciwpancernych RGW90.
Die ukrainischen Streitkräfte werden in Kürze mit bis zu 2.650 Panzerabwehrhandwaffen des Typs RGW90 des deutschen Herstellers Dynamit Nobel Defence (DND) ausgestattet.https://t.co/r0oNAHweSO
— Europäische Sicherheit & Technik (@esutde) March 25, 2022
22.04: Prezydent Emmanuel Macron ogłosił, że Francja razem z Grecją i Turcją planuje „bezprecedensową operację humanitarną” ewakuacji cywilów z oblężonego Mariupola. Paryż ma być w kontakcie z burmistrzem miasta, a także zabiegać o zgodę Putina.
🚨 Pres Macron just announced that 🇫🇷, together with 🇹🇷 and 🇬🇷, is planning an "exceptional humanitarian operation" to evacuate civilians from #Mariupol. Paris has been in contact with Mariupol's mayor and the 🇫🇷 President will discuss this issue with Putin "in the coming hours".
— Pierre Morcos (@morcos_pierre) March 25, 2022
21.08: Około godziny 16.30 czasu lokalnego rosyjskie pociski manewrujące uderzyły w placówkę dowództwa sił powietrznych w Winnicy. Najeźdźcy odpalili sześć pocisków, z czego niektóre zestrzeliła obrona przeciwlotnicza. Te, któe sięgnęły celu, uderzyły w kilka budynków, powodując znaczne szkody w infrastrukturze. Niedawno burmistrz Winnicy Serhij Morhunow poinfrmował, że w wyniku ataku nikt nie zginął.
20.04: Według ukraińskiej Państwowej Służby Ukrainy ds. Etnopolityki i Wolności Sumienia Rosjanie zniszczyli lub uszkodzili co najmniej 59 budynków sakralnych i innych o znaczeniu religijnym w co najmniej ośmiu obwodach Ukrainy – średnio dwa dziennie. Zdecydowana większość z nich to cerkwie prawosławne, ale zniszczeniu uległy także meczety, synagogi, kościoły protestanckie, szkoły wyznaniowe i budynki administracyjne organizacji religijnych.
19.48: Sami chersończycy informują jednak, iż miasto wciąż jest w pełni opanowane przez Rosjan. Czyżby w Pentagonie ktoś pomylił obwód chersoński z miastem Chersoń? Na przykład wieś Posad-Pokrowśke leży przy drodze z Mikołajowa już w obwodzie chersońskim.
"Ukrainians in Kherson also questioned the Pentagon’s assessment, saying that the city appeared to remain firmly in Russian hands, though Ukrainian forces are fighting across the broader Kherson region."
— Trip Gabriel (@tripgabriel) March 25, 2022
19.29: Amerykańskie analizy potwierdzają, że Rosjanie coraz bardziej skupiają się na walkach o Donbas i okopują się w pobliżu Kijowa. Co istotne, według Amerykanów Chersoń po raz pierwszy od blisko czterech tygodni nie jest już całkowicie opanowany przez Rosję.
Pentagon szacuje również, że Rosjanie mają wciąż do dyspozycji 80–90% sił zebranych przed inwazją.
"It doesn't appear to be as solidly in Russian control as it was before,” the senior defense official said. “Ukrainians are trying to take Kherson back and we would argue that Kherson is actually contested territory again."
— Dan Lamothe (@DanLamothe) March 25, 2022
19.00: Poczta Polska zaprezentowała specjalny znaczek pocztowy emisji „Jesteśmy z Wami!” jako wyraz wsparcia dla walczącej Ukrainy.
W uroczystości odsłonięcia znaczka wzięli udział wiceminister @MSZ_RP @SzSz_velSek, prezes @PocztaPolska @TomaszZdzikot i @OlehKuts, radca-minister, zastępca ambasadora Ukrainy w Polsce @UKRinPL.
Źródło: Bartosz Peterman/MSZ pic.twitter.com/VQAYJQAAWv— PocztaPolska (@PocztaPolska) March 25, 2022
17.47: Tymczasem rosyjskie władze powoli zmieniają narrację. Coraz rzadziej słychać o denazyfikacji i demilitaryzacji Ukrainy, pojawiły się nawet stwierdzenia, iż nigdy nie planowano szturmowania miast (a Mariupol to się sam zaszturmował?) w trosce o – uwaga! – bezpieczeństwo ludności cywilnej. Głównym celem operacji ma natomiast być całkowite wyzwolenie Donbasu. Notabene niektórzy analitycy sądzą, iż taki właśnie był pierwotny plan: zająć Donbas i utworzyć korytarz lądowy na Krym oraz wymusić zmianę władzy. Z czasem jednak plan zaczęto pompować, aż rozrósł się do monstrualnych rozmiarów ogłoszonych przez Putina w niesławnym lutowym orędziu.
17.38: Slate pisze o Rosjanach, którzy ściągają całą zawartość rosyjskojęzycznej Wikipedii w związku z obawą, że dostęp do internetowej encyklopedii zostanie zablokowany. Pierwsze sygnały o możliwej decyzji w tej sprawie pojawiły się już 1 marca.
17.29: Ponad 500 mieszkańców Melitopola przybyło do Zaporoża autobusami ewakuacyjnymi i prywatnymi samochodami.
17.10: Służba wywiadowcza ukraińskiego ministerstwa obrony alarmuje, że na okupowanych terytoriach obwodu ługańskiego, donieckiego, czernihowskiego i sumskiego Rosjanie konfiskują z bibliotek, a następnie niszczą ukraińskie książki, w tym literaturę historyczną i beletrystyczną oraz podręczniki historii.
Odnotowano nawet przypadki konfiskaty książki Wachtanga Kipianiego Sprawa Wasyla Stusa. Zbiór dokumentów z archiwum byłego KGB USRR, opisującej życie i śmierć tytułowego bohatera, ukraińskiego dysydenta. Książka jest znienawidzona przez kremlowską marionetkę Wiktora Medwedczuka, który prawdopodobnie był namaszczony przez Putina na nowego prezydenta wiernej Kremlowi Ukrainy. Sprawa Wasyla Stusa opisuje, jak Medwedczuk, który był obrońcą Stusa, „broniąc” go, sprzeniewierzał się wszystkim standardom zawodu adwokata.
16.35: Czeczeński watażka Ramzan Kadyrow opublikował na telegramie nagranie pokazujące, jak jego bojownicy ewakuują rosyjskiego pułkownika Jurija Miedwiediewa.
Miedwiediew, który jest dowódcą 37. Samodzielnej Gwardyjskiej Budapeszteńskiej Brygady Strzelców Zmotoryzowanych (Kozaków Dońskich Czerwonego Sztandaru Orderu Czerwonej Gwiazdy imienia J.A. Szczadienki z Kiachty – tej samej, którą wspominaliśmy niżej), uległ nieprzyjemnemu wypadkowi gdzieś pod Makarowem w obwodzie kijowskim: został przejechany przez czołg ze swojej jednostki i gąsienica zmiażdżyła mu obie nogi. Nieoficjalnie wiadomo jednak, iż wypadek nie był wcale wypadkiem, ale zemstą jednego z podwładnych za śmierć setek kolegów na polu walki.
16.28: Pierwsze upublicznione nagranie z wnętrza teatru dramatycznego w Mariupolu wykonane już po rosyjskim uderzeniu lotniczym. Według najnowszych danych liczba ofiar śmiertelnych przekroczyła 300.
Video taken inside the Mariupol theater reveals extensive damage from the Russian attack, and dozens of people covered in dust and debris trying to escape.
In the commotion, a man can be heard calling for his mother.
Video verified by @nytimes https://t.co/rFa8ELKzdV pic.twitter.com/OIVraSEtvu— Cliff Levy (@cliffordlevy) March 25, 2022
15.59: Tymczasem ukraińska prokuratura generalna podaje, że w toku wojny zginęło w Ukrainie 135 dzieci, a 184 zostały ranne. Te liczby z pewnością również są niedoszacowane, choćby ze względu na sytuację w Mariupolu.
⚡️ Russia’s war kills 135 children in Ukraine.
According to the Prosecutor General’s Office, 184 children have also been injured since Russia launched its full-scale invasion of Ukraine on Feb. 24.
— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) March 25, 2022
15.56: Najnowsze rosyjskie dane o stratach w ludziach mówią o 1351 zabitych i 3825 rannych. Ta pierwsza liczba może być niedoszacowana (czy raczej celowo obcięta) nawet o 90%, ale jak zwraca uwagę Christo Grozew – to i tak więcej, niż Rosjanie mogliby się spodziewać po narracji swojego rządu sprzed miesiąca.
Russia's MoD updates its previous casualty count to 1351 dead, 3825 wounded. These do not include Roasgvardia casualties and are almost certainly underestimated by a factor of several times. But the number is still substantially higher than Russians were lead to expect.
— Christo Grozev (@christogrozev) March 25, 2022
15.46: Komentarz zbędny.
Rzut przednią płytą jest zawsze w cieniu rzutu wieżą, tak jak ręczna jest zawsze w cieniu nożnej. pic.twitter.com/sBBdcWmz2D
— Piotr Zbies (@Zbiesu) March 25, 2022
15.25: Na marginesie wojny, ale warte odnotowania: włoski sąd zwolnił z aresztu ukraińskiego reżysera teatralnego Jewhena Ławrenczuka, aresztowanego w grudniu 2021 roku pod zarzutem malwersacji finansowych. Ławrenczuk niezmiennie utrzymywał, że sprawa ma podłoże polityczne.
⚡️Italian court releases Ukrainian director Eugene Lavrenchuk.
Ukrainian theater director Lavrenchuk was detained in Italy in December 2021 on a Russian request over alleged financial crimes, a case Lavrenchuk said was politically motivated.
— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) March 25, 2022
15.15: Owszem, lubimy się delektować tym, jak jednostki o tak pięknych i dumnych, a przede wszystkim długich nazwach dostają (lub będą dostawać) tęgie baty od Ukraińców.
15.10: W południowym raporcie sytuacyjnym ukraińskiego sztabu generalnego Rosjanie zwiększają obecność wojskową na Morzu Azowskim. Przez Cieśninę Kerczeńską w kierunku północnym przeszły niedawno mały trałowiec Walentin Pikul projektu 266M Akwamarin-M, kuter rakietowy R-239 Nabierieżnyje czełny projektu 12411 Mołnia i dwa kutry desantowe.
Zwrócono również uwagę, że Rosjanie próbują uzupełnić straty, wysyłając na Białoruś kolejne pododdziały z następujących jednostek: 37. Samodzielnej Gwardyjskiej Budapeszteńskiej Brygady Strzelców Zmotoryzowanych Kozaków Dońskich Czerwonego Sztandaru Orderu Czerwonej Gwiazdy imienia J.A. Szczadienki z Kiachty (przy granicy z Mongolią), 5. Samodzielnej Gwardyjskiej Tacynskiej Brygady Pancernej Czerwonego Sztandaru Orderu Suworowa z Ułan-Ude (także przy granicy z Mongolią), 38. Samodzielnej Gwardyjskiej Witebskiej Brygady Strzelców Zmotoryzowanych Orderu Lenina Czerwonego Sztandaru Orderu Suworowa z Jekatierinosławki (obwód amurski) i 40. Samodzielnej Krasnodarsko-Charbińskiej Brygady Piechoty Morskiej Dwakroć Czerwonego Sztandaru z Pietropawłowska Kamczackiego.
14.50: Ukraińska haubica samobieżna 2S7 Pion kalibru 203 milimetry zdobyta przez Rosjan. To pierwszy w tej wojnie zweryfikowany przypadek przejścia broni tego typu z rąk jednej strony w ręce drugiej, niezależnie od kierunku.
#UkraineWar: A Ukrainian 203mm 2S7 Pion SPG after its capture by Russian forces. This is the first confirmed loss of the massive SPG in the Ukraine War. pic.twitter.com/XXpR4eEMEx
— Oryx (@oryxspioenkop) March 24, 2022
14.45: Alarm lotniczy w obwodach odeskim, mikołajowskim i kijowskim.
❗️Одеська, Миколаївська та Київська області, повітряна тривога
— Ukrinform (@UKRINFORM) March 25, 2022
14.10: Zdjęcia satelitarne ujawniły obecność dziś rano fregaty projektu 11356 Buriewiestnik (NATO: Krivak V) około 40 kilometrów od Odessy.
***UPDATE***#Russian Navy Admiral Grigorovich Class Frigate seen operating off Odesa, #Ukraine today
This ship can carry
8 x Kalibr (SS-N-27 SIZZLER) or P-Oniks (SS-C-5 STOOGE) Missiles
24 × SA-N-7B ‘GRIZLY' SAMs
1 x Naval gun
Helicopter
Torpedoes, ASW rockets, AAA pic.twitter.com/KsbFwrNFHi— H I Sutton (@CovertShores) March 25, 2022
13.54: W nocy Rosjanie zniszczyli skład paliwa w Kalinówce pod Browarami. Ataku dokonano prawdopodobnie za pomocą pocisku manewrującego Kalibr.
Overnight a Russian attack hit an oil depot in the village of Kalinovka pic.twitter.com/FJirkuiBc2
— Michael A. Horowitz (@michaelh992) March 25, 2022
13.40: Iryna Wereszczuk, minister ds. reintegracji tymczasowo okupowanych terytoriów Ukrainy, powiedziała, że w rosyjskiej niewoli przebywa obecnie czternastu burmistrzów ukraińskich miast. Rosja jest gotowa dokonać kolejnej wymiany jeńców, ale domaga się wprowadzenia zasady równoważności: jeden pogranicznik za jednego pogranicznika, jeden marynarz za jednego marynarza i tak dalej. Wereszczuk przyznaje, że Ukraina nie wie, kogo mogłaby zaproponować za burmistrzów.
13.17: Ukraińskie media informują, że Rosjanie okopują się w… Czerwonym Lesie pod Prypecią. Wskutek katastrofy w elektrowni czarnobylskiej jest to jeden z najbardziej skażonych radioaktywnie obszarów na świecie, a szczególnie niebezpieczna jest właśnie gleba. Poziom promieniowania sprawił, że przerwano tam prace oczyszczające i cały obszar włączono do strefy zamkniętej.
13.09: Tymczasem w Niemczech media coraz ostrzej krytykują minister obrony Christine Lambrecht, która przed objęciem stanowiska nie miała wiele do czynienia z wojskiem, a tematyką militarną i bezpieczeństwa po prawdzie nigdy się nie interesowała. Powiedzmy sobie szczerze: pani Lambrecht nie sprawdziła się w warunkach wojny, a do podejmowania wielu decyzji w sprawie pomocy Ukrainie zmusza ją, podobnie jak większość rządu kanclerza Olafa Scholza, presja mediów i opinii publicznej. Tydzień zaczął się od krytyki na łamach popularnego tabloidu Bild, a dzisiaj do chóru oburzonych dołączył portal t-online, który nazwał minister „Panią Gafą”.
„Lambrecht vermittelt im Haus hingegen das Gefühl, dass sie die Materie schlicht nicht interessiert.“ @HollsteinM über die Verteidigungsministerin.https://t.co/4ovEfyUSWb
— Paul Ronzheimer (@ronzheimer) March 25, 2022
12.40: Rosyjski T-72B3 zdobyty prawdopodobnie gdzieś w obwodzie kijowskim.
12.36: Szef czernihowskiej obwodowej administracji wojskowej Wiaczesław Czaus poinformował, że miasto Czernihów jest „odcięte”. Dziś zamknięto ostatni most pieszy umożliwiający wydostanie się poza miasto.
Нині місто Чернігів "відрізане" і перебуває в умовному оперативному оточенні ворога, повідомив голова Чернігівської обласної військової адміністрації В'ячеслав Чаус. "Сьогодні ми закрили пішохідний міст – останній, який був на вихід з міста".
— DW українською (@dw_ukrainian) March 25, 2022
12.29: Według ukraińskiej sondażowni Rejting na podstawie sondażu przeprowadzonego 19 marca 67% Ukraińców uważa, że w Ukrainie nie ma problemów między obywatelami ukraińskojęzycznymi i rosyjskojęzycznymi, 19% uważa, że problem językowy istnieje, ale nie jest istotny, a 12% uważa, że problem ten stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego. Tezy o istnieniu problemu w sferze językowej są popularne w obwodach zachodnich, gdzie we wszystkich sferach dominuje język ukraiński.
12.21: W Sławutyczu (obwód kijowski, na zachód od Czernihowa), który jest obecnie otoczony przez wojska rosyjskie, zabroniono ludziom poruszania się po mieście, tak pieszo, jak i samochoem, ponieważ rosyjscy snajperzy strzelają do cywilów na ulicach.
12.09: Dodajmy, że to już drugi gienierał-lejtienant upolowany przez Ukraińców. Wcześniej zginął Andriej Mordwiczew, dowódca 8. Gwardyjskiej Armii Ogólnowojskowej. Oprócz tego zlikwidowano czterech generałów majorów (brygady) i kadyrowowskiego pseudogenerała Tuszajewa.
12.05: Zacznijmy dzień od dobrej wiadomości – Ukraińcy zlikwidowali kolejnego rosyjskiego generała. Tym razem do trumny trafi dowódca 49. Armii Ogólnowojskowej, gienierał-lejtienant Jakow Władimirowicz Riezancew. To właśnie on jest – czy raczej był – jednym z głównych odpowiedzialnych za zbrodniczą działalność sił rosyjskich w Mariupolu. Riezancew miał paść ofiarą wczorajszego uderzenia na na lotnisko Chersoń-Czornobajiwka.
[2] UPDATE – As a result of Ukrainian strike on the command post of 49th Russian Army on the south of #Ukraine, at least one Rus. General was killed – presidential aide A. Arestovych. This is most likely the notorious murderer of civilians in #Mariupol Lt. Gen. Yakov Rezantsev. pic.twitter.com/l8veCnV3FI
— Victor Kovalenko (@MrKovalenko) March 25, 2022