Cezary Prasek – „Złota młodzież PRL”

Niedawno miałem przyjemność przeczytać książkę Cezarego Praska „Życie towarzyskie w PRL”. Teraz zapoznałem się nowo wydana publikacją tegoż Autora: „Złota młodzież PRL”. Podobnie jak poprzednia praca tego socjologa i publicysty została wydana przez wydawnictwo Bellona w obecnym, 2012 roku. I ta książka jest niedługa i w dodatku małego formatu, jednak została bardzo ładnie wydana i zilustrowana ciekawymi rysunkami opisywanych postaci autorstwa Barbary Kuropiejskiej-Przybyszewskiej.

Praca Cezarego Praska ma charakter publicystyczny i popularny, choć podtytuł mówi, iż jest to obraz złotej młodzieży w PRL i jej obrazu w literaturze i filmie. Autor ma ładny i sprawny styl pisania, przejrzysty i ciekawy, przez co książkę czyta się niemal jednym tchem, tym samym może ona trafić zarówno do zawodowych historyków, jak i do pasjonatów. Została podzielona na 12 rozdziałów, które składają się na dwie części. Pierwsze kilka rozdziałów prezentuje Czytelnikowi młodzież w świetle literatury, kolejne zaś – poprzez film i kino. Autor opisuje oczywiście wybrany przez siebie okres historyczny, czyli od oddania władzy Gomułce po początek tak zwanej „epoki Gierka”, kiedy to nastąpiła odwilż po siermiężnym i do granic totalitarnym okresie polskiego stalinizmu za rządów Bolesława Bieruta.

Autor opisuje sprawnie i wcale nie pokrótce losy najważniejszych postaci kina, teatru, muzyki i PRL-owskiej bohemy artystycznej. Wśród opisywanych postaci są takie sławy jak Marek Hłasko, Roman Polański, Krzysztof Komeda, Czesław Niemen, Janusz Głowacki czy nawet Marek Karewicz, którzy wywarli znaczący wpływ na kształt naszej – także obecnej – kultury. Obok tych postaci Czytelnik znajdzie również świetnie opisane, wplecione w świetnie skomponowaną narrację, losy Barbary Kwiatkowskiej, Janusza Kofty, Fedorowicza, Cybulskiego, Agnieszki Osieckiej, Wojciecha Młynarskiego, Stana Borysa, Ernesta Bryla, Ewy Demarczyk, Zdzisława Maklakiewicza, Jana Himilsbacha, Maryli Rodowicz i wielu innych. Prasek opisuje nie tylko życie zawodowe czy artystyczne danej osoby lub grupy, ale i wchodzi głęboko w życie prywatne. Ta książka to bardzo dobrze napisane studium kulturowo-socjologiczne, na podstawie którego można się dowiedzieć, kto z kim, kiedy, za ile i dlaczego. To studium romansów, porzuconych i rzucających swych partnerów artystów z mniejszymi lub większymi ambicjami, z wielkim lub małym ego oraz historia miłości, romansów, przyjaźni a także kopania pod rywalami i nielubianymi osobami dołków (ze współpracą ze służbami PRL włącznie). Po prostu – życie.

Żeby nie było za różowo i za pięknie, książka ta ma pewien mankament. Otóż często pomimo zapowiedzi Autora oparcia pracy na publikacjach i źródłach treść przybiera formę wspomnień i przywoływania anegdot samego Autora, także z jego osobistych kontaktów z opisywanymi osobami. Z jednej strony jest to duży plus, ale jak dla mnie staje się też minusem. Momentami zbyt dużo jest anegdot i wspominek, a zbyt mało rzetelnej historycznej wiedzy.