Dowódca naczelny Sił Zbrojnych Ukrainy Wałerij Załużny oznajmił, że jego żołnierze rozpoczęli kontrofensywy na dwóch kierunkach – charkowskim (północnym) i iziumskim (wschodnim, chociaż oczywiście Charków to też szeroko rozumiany wschód kraju). Ta pierwsza to w sumie żadna nowość, wiemy o niej od dwóch dni i wiemy też, że Ukraińcy odnoszą tam spore sukcesy, które opisywaliśmy szerzej we wczorajszym sprawozdaniu. Ale kontrofensywa pod Iziumem to nie tylko nowość – to sensacja i być może ostateczne odwrócenie losów bitwy o Donbas.

Nie mamy jeszcze żadnych konkretnych informacji na temat tego, co się dzieje pod Iziumem, ale wstępne poszlaki wskazują, że Ukraińcy przekroczyli Doniec gdzieś koło Protopopiwki, około dwudziestu kilometrów dokładnie na zachód od Iziumu. Jeśli prawdziwe są doniesienia o tym, że najeźdźcy przenoszą akurat część batalionowych grup taktycznych spod Iziumu – gdzie utknęli, próbując dojść do Wełykiej Komyszuwachy i Barwinkowego – na kierunek siewierodoniecki, będzie to też oznaczało, że Ukraińcy wybrali doskonały moment, aby uderzyć. Skala ataku nie pozwoli wprawdzie na całkowite rozbicie Rosjan w tym rejonie, ale może ich zmusić do skrócenia frontu i przejścia do defensywy.

Jak pisaliśmy kilka(naście) razy, czas gra na korzyść Ukraińców. Przez minione kilka dni Rosjanie poczynili nieznaczne postępy na kierunku jampilsko-łymańskim, ale wciąż są po tamtej stronie Dońca i wciąż nie widać, aby mieli pomysł na jego sforsowanie. Obrońcy mogli więc oddawać pojedyncze wsie (i tak ewakuowane), broniąc się możliwie najmniejszymi siłami, wabiąc przeciwnika nad Doniec, a jednocześnie szykować kontratak w innym miejscu. Gdyby ofensywa łymańska ugrzęzła na amen, Rosjanie mogliby zacząć szukać innego miejsca, w którym dałoby się odepchnąć przeciwnika. Ale skoro ten cofa się pod Łymanem – to trzeba go spychać dalej, prawda? Trzeba go zepchnąć aż za Doniec, a potem ruszyć jego śladem na drugą stronę rzeki albo się umocnić i przegrupować.

No więc, jak widać, nic z tych rzeczy. Za cenę ogromnych strat Rosjanie zajęli Jampil i pewnie zajmą Łyman, a ich artyleria prawdopodobnie solidnie wymłóciła Ukraińców. Ale nasz niezmiennie ulubiony analityk Tom Cooper przewiduje, że ofensywa łymańska będzie ostatnim poważnym natarciem rosyjskim w tej wojnie. Trudno się dziwić, bo jeśli kontrofensywa ukraińska pod Iziumem zakończy się sukcesem, runie cała zachodnia flanka sił najeźdźczych i będziemy świadkami początku końca. „Co za syf, co za katastrofa”…

Dodajmy, że Załużny wystosował również prośbę do przewodniczącego amerykańskiego Kolegium Połączonych Szefów Sztabów, generała Marka Milleya, o dostawy wyrzutni pocisków rakietowych M142 HIMARS i M270 MLRS. W samej prośbie nie ma nic dziwnego. Systemy te z pewnością przydałyby się Ukraińcom zwłaszcza nad Dońcem. Ale być może teraz w końcu umrze mit o już zrealizowanych dostawach czy o użyciu tego uzbrojenia w walce.

–REKLAMA–

02.45: Doradca ukraińskiego MSW Anton Heraszczenko mówi, że Rosjanie zdołali przebić się na teren Azowstali, ponieważ elektryk pracujący w hucie wskazał im, jak można dostać się do ciągnących się pod nią tuneli.

Na tym kończymy na dziś. Dobranoc i do jutra.

02.35: A skoro o Moskwie mowa – krążą pogłoski, jakoby Ukraińcom udało się powtórzyć ten wyczyn. Tym razem Neptunem miała oberwać fregata Admirał Makarow projektu 11356R Buriewiestnik. Na razie nie ma żadnego potwierdzenia, więc trzeba – jak przy pierwszych doniesieniach w sprawie Moskwy – podchodzić do tej informacji z dużą ostrożnością. Ale nadzieję wolno mieć.

02.10: Obraz słynnej ukraińskiej malarki Mariji Prymaczenko Kwiaty rosły przy czwartym bloku energetycznym został sprzedany na aukcji za 500 tysięcy dolarów. Cały dochód zostanie przekazany na potrzeby Sił Zbrojnych Ukrainy. Nabywca postanowił zachować anonimowość.

Piątego dnia wojny Rosjanie spalili w Iwankowie w obwodzie kijowskim muzeum, w którym znajdowało się między innymi około dwudziestu pięciu obrazów Prymaczenko. Część z nich spłonęła.

01.48: Dowództwo ukraińskich sił powietrznych informuje, że 5 maja zestrzelono jeden samolot bojowy Su-30SM i czternaście UAV-ów rozpoznawczych Orłan-10.

01.25: Tymczasem sekretarz prasowy Pentagonu John Kirby kategorycznie utrzymuje, że nie przekazuje Ukraińcom informacji, które umożliwiałyby precyzyjne ataki na rosyjskich generałów. Nie zdementował jednak wprost doniesień New York Timesa, który jako pierwszy napisał o tym procederze.

01.10: Pojawiły się pierwsze zdjęcia pokazujące zestawy przeciwlotnicze Mistral (przekazane przez Norwegię) w Ukrainie. Zwraca uwagę platforma – terenowy pickup Fiat Fullback.

00.30: NBC opowiada o roli amerykańskiego wywiadu w zatopieniu Moskwy. Ukraina poprosiła Amerykanów o zidentyfikowanie okrętu idącego na południe od Odessy. Ci przekazali, że jest to krążownik Moskwa, i poinformowali o jego dokładnym położeniu, dzięki czemu Ukraińcy mogli dokonać ataku. Amerykanie jednak nie wiedzieli z góry, że Ukraińcy planują odpalić pociski przeciwokrętowe w kierunku Moskwy.

23.55: Doradca szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy Mychajło Podolak: „Rosyjskie MSZ stwierdziło, że «izraelscy najemnicy walczą u boku nazistów w pułku Azow». W kwietniu w Estonii skonfiskowano 3,5 tony kokainy przemycanej do Rosji. Wydaje się, że niedobór kokainy zmusił MSZ do przerzucenia się na coś mocniejszego”.

23.22: …a tutaj – Fin i Niemcy z czasów Trzeciej Rzeszy.

23.20: W Rosji (i na okupowanych terenach Ukrainy) pojawiają się bilbordy wielbiące chwalebną służbę sowieckich żołnierzy w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Problem w tym, że na przykład tutaj rolę sołdata Armii Czerwonej odgrywa amerykański marine…

22.55: Około godziny temu w Mikołajowie rozległy się głośne eksplozje.

22.45: Szef ługańskiej obwodowej administracji wojskowej Serhij Hajdaj informuje, że w całym obwodzie nie przetrwał żaden magazyn paliwa ani żadna stacja benzynowa.

22.10: Pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych miała się rozpocząć kolejna ewakuacja cywilów, którzy ukrywali się w kombinacie Azowstali. Jeszcze dziś pomimo ogłoszonego od godziny 8.00 rozejmu w kompleksie trwały zacięte walki i zmasowany ostrzał artyleryjski.

21.43: Ukraiński Sztab Generalny w wieczornym podsumowaniu walk zasygnalizował, że z okolic Izium wycofana została 4. Gwardyjska Kantiemirowska Dywizja Pancerna oraz 106. Gwardyjska Tulska Dywizja Powietrznodesantowa. Wycofanie dwóch elitarnych dywizji z kluczowego odcinku frontu sugeruje, że natarcie w kierunku Słowiańska jest okupione gigantycznymi stratami. Dla 4. Dywizji jest to kolejna krwawa łaźnia po nieudanej ofensywie w obwodzie sumskim w pierwszym miesiącu wojny.

21.28: Z kronikarskiego obowiązku odnotowujemy wczorajszy atak na most drogowo-kolejowy w Dnieprze. Od kilku dni Rosja intensyfikuje ataki na krytyczne elementy infrastruktury, które są niezbędne do zaopatrywania wojsk walczących z napastnikami. Ofiarą rosyjskich pocisków padły między innymi elementy infrastruktury kolejowej w obwodzie lwowskim.

20.30: Dowództwo Operacyjne „Południe” informuje, że wciąż istnieje zagrożenie desantem morskim i lotniczym na wybrzeżu Morza Czarnego, i apeluje o niewypływanie łodziami ani innymi pojazdami wodnymi. Zagrożenie jest prawdopodobnie minimalne, zwłaszcza po zatopieniu Moskwy, ale Ukraińcy muszą być gotowi na wszelki wypadek. Trudno sobie wyobrazić gorszą wtopę niż rozluźnienie obrony wybrzeża i otrzymanie ciosu w plecy w postaci desantu, na który na własne życzenie nie było się gotowym.

20.05: I jeszcze coś pozytywnego, choć w inny sposób. Na liście rosyjskich strat prowadzonej na blogu Oryx doszliśmy już do 606 utraconych czołgów oraz 1452 innych wozów pancernych i opancerzonych wszelkiej maści.

Oczywiście przy czytaniu tej listy trzeba mieć na uwadze jeden fakt: przedstawia ona dolny próg strat. Jeśli pominąć przypadki błędnej identyfikacji czy podwójnego zliczenia jednego egzemplarza – powiedzmy, że odliczamy na tę ewentualność 5% – oznacza to, że Rosja straciła co najmniej 575 czołgów. Rzeczywiste straty będą wyższe, prawdopodobnie nawet dużo wyższe, ale na pewno nie będą niższe. Oficjalne dane ukraińskiego sztabu generalnego mówią o 1092 straconych rosyjskich czołgach.

20.05: Coś pozytywnego na dziś.

19.58: Premier Izraela Naftali Bennett rozmawiał dziś z Putinem. Według izraelskich mediów Putin przeprosił za słowa swojego ministra spraw zagranicznych Siergieja Ławrowa, który de facto oskarżył Żydów o to, że sami sobie zgotowali Holokaust. Rosyjskie media informują, że izraelskie media piszą o przeprosinach, ale same nie podają informacji na ten temat z pierwszej ręki.

19.51: Deputowany Andrij Herus powiedział, że Rosja w toku wojny zniszczyła piętnaście ukraińskich baz paliw płynnych, a do tego rosyjski ostrzał wymusił przerwanie pracy rafinerii w Krzemieńczuku, największego ukraińskiego zakładu produkcji paliw. Wskutek tego nastąpiła destabilizacja rynku; sytuacja ma się poprawiać od połowy maja.

19.45: Rosyjska artyleria – wyrzutnie pocisków rakietowych BM-21 Grad i haubice D-20 – ostrzeliwujące Mariupol. Nagranie jest ponoć świeże, co oznacza, że celem jest kombinat Azowstali.

19.38: W charakterze ciekawostki – generał broni w stanie spoczynku Mark Hertling (kolejny z naszych ulubieńców) we współpracy z astronautą Scottem Kellym przygotowali dwujęzyczny, angielsko-rosyjski poradnik dla rosyjskich pancerniaków, którzy chcą dokonać sabotażu na własnym czołgu i w ten sposób uniknąć walki.

19.32: Powstała strona internetowa crimeanbridgedown.com.ua odliczająca czas do zniszczenia mostu nad Cieśniną Kerczeńską. Obecnie licznik wskazuje 3 dni, 14 godzin, 27 minut, co oznacza, że atak (sabotaż?) ma nastąpić 9 maja. Jest to oczywiście psyops, ale bardzo interesujący, ponieważ w kanałach na Telegramie Rosjanie mieszkający na Krymie coraz częściej piszą o tym, że Ukraińcy będą się mścić za Mariupol i Buczę, i że trzeba być gotowym na ewakuację na drugą stronę cieśniny.

19.26: Po raz kolejny rosyjskie pociski spadły na XVI-wieczną Ławrę Zaśnięcia Bogurodzicy, leżącą opodal Swiatohirśka w obwodzie donieckim. Rannych zostało siedem osób. Jest to jedno z najważniejszych miejsc dla Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego, a zarazem od początku rosyjskiej inwazji tamtejsi mnisi zapewniają schronienie ludności cywilnej.

19.20: Ze zdjęć satelitarnych wynika, że Rosjanie zniszczyli ukraińską przeprawę przez Doniec. Most pontonowy rozstawiony koło Protopopiwki zaczął się sam spławiać w dół rzeki. Po wschodniej stronie rzeki wciąż jednak trwają walki, co sugeruje, że Ukraińcy utworzyli przyczółek (który teraz jest odcięty).

19.14: Od trzech dni trwają walki wewnątrz kombinatu Azowstali. Po wycofaniu się sił szturmujących od rana trwa intensywny ostrzał kompleksu. Rosjanie potwierdzają to, o czym wczoraj mówili Ukraińcy: w prowadzenie ognia zaangażowano okręty Floty Czarnomorskiej. Pomimo ostatnich ewakuacji w schronach pod hutą znajduje się jeszcze kilkuset cywilów, a zastępca dowódcy pułku Azow wezwał prezydenta Zełenskiego do pomocy w ewakuacji rannych i zabitych żołnierzy. W tle trwających walk w centrum okupowanego Mariupola trwają przygotowania do obchodów Dnia Zwycięstwa. Miejsce obchodów jest oczyszczane z gruzów i zwłok, tablice w mieście wymieniane są na rosyjskojęzyczne, stawiane są pomniki mające nawiązywać do czasów ZSRR. Szanse na zdławienie oporu w Azowstali przed 9 maja są niewielkie.

19.10: Charków dziś – po pustych ulicach raz po raz niosą się dźwięki ostrzału artyleryjskiego i eksplozji.

18.46: Po południu wybuchł kolejny duży pożar w obwodzie kurskim, leżącym przy granicy z Ukrainą – tym razem w Tatarienkowie pod Kurskiem.

18.38: Wbrew zapowiedziom Rosjanie nie wprowadzili rubla jako środka płatniczego na okupowanych terenach obwodu chersońskiego. Miało to nastąpić 1 maja i stanowić element przeobrażania obwodu w nową „republikę ludową”.

18.35: W Hiszpanii zatrzymano wczoraj ukraińskiego dziennikarza i blogera Anatolija Szarija, na którym ciąży zarzut zdrady stanu.

18.30: HIMARS-ów nie ma, ale jak wiemy, są M777. Wczoraj pisaliśmy, że do Ukrainy trafiło już co najmniej osiemdziesiąt haubic. Zaczynają się też pojawiać informacje o użyciu ich w walce, ale na razie jeszcze bez konkretów pozwalających na weryfikację lub umiejscowienie tych działań w szerszym kontekście.

Kancelaria Prezydenta Ukrainy