Demokratyczni senatorowie Bob Menendez i Dianne Feinstein zaprezentowali projekt ustawy wprowadzającej szczególne regulacje dotyczące eksportu wielozadaniowego samolotu bojowego F-35 Lightning II. Ustawa Secure F-35 Exports Act of 2020 ma zapewnić większą kontrolę władzy ustawodawczej nad procesem eksportu F-35 i nakłada na prezydenta wiele nowych obowiązków.
Projekt ustawy jest wynikiem ostatnich działań rządu amerykańskiego, który dopuszcza sprzedaż F-35 Zjednoczonym Emiratom Arabskim w bardzo szybkim tempie. Według senatorów działania obecnej administracji zmierzają do obejścia kompleksowej procedury wydania zezwoleń na eksport uzbrojenia prowadzonej przez Departament Stanu i Departament Obrony oraz nadzorowanej przez Kongres. W opinii senatorów pospieszna sprzedaż F-35 do Zjednoczonych Emiratów Arabskich może przynieść szkody bezpieczeństwu Stanów Zjednoczonych i Izraela.
Według zapisów proponowanej ustawy rząd amerykański nie będzie mógł sprzedać samolotów, dopóki prezydent nie przedstawi Kongresowi szczegółowej analizy bezpieczeństwa takiej transakcji. Szczególnie mają być podkreślone ewentualne niebezpieczeństwa dla Stanów Zjednoczonych i Izraela. Analiza nie będzie musiała być sporządzona w wypadku sprzedaży myśliwca do państw NATO, Izraela, Australii, Japonii, Korei Południowej i Nowej Zelandii.
Jeśli ustawa wejdzie w życie, w pozostałych przypadkach zamiaru eksportu F-35 amerykański prezydent będzie musiał:
- wykonać analizę ryzyka transakcji dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych;
- poświadczyć, że transakcja nie powoduje zagrożenia ujawnienia sekretów amerykańskiej technologii;
- poświadczyć, że sprzedaż do państwa bliskowschodniego nie narusza zasady przewagi jakościowej Izraela;
- wykazać, że odbiorca nie użyje tych samolotów przeciwko Izraelowi lub interesom Stanów Zjednoczonych w regionie;
- wykazać, że zostały podjęte odpowiednie kroki w celu zabezpieczenia tajemnic samolotu przed szpiegostwem;
- wykazać, że Stany Zjednoczone mają środki, aby reagować na złamanie zasad bezpieczeństwa przez użytkownika;
- udowodnić, że kupujący w przeszłości lub obecnie nie wspiera terrorystów lub innych wrogów Stanów Zjednoczonych i Izraela;
- poświadczyć, że kupujący nie szpiegował obywateli amerykańskich ani nie łamie praw człowieka;
- poświadczyć, że kupujący nie posiada zagranicznego sprzętu umożliwiającego ujawnienie tajemnic F-35.
Dodatkowo przed sprzedażą rząd amerykański musi zapewnić sobie prawo do inspekcji na miejscu u klienta w celu sprawdzenia przestrzegania powyższych wymogów i sprawdzenia bezpieczeństwa samolotów. Ponadto co roku przez dziesięć lat trzeba będzie raportować, czy dane państwo nie podjęło akcji wrogich Stanom Zjednoczonym i Izraelowi lub czy nie zaczęło łamać praw człowieka.
W tej chwili w stuosobowym senacie zasiada pięćdziesięciu trzech republikanów, czterdziestu pięciu demokratów i dwóch senatorów niezależnych. Nie znaczy to, że ustawa nie ma szans na uchwalenie. W Stanach Zjednoczonych częste jest głosowanie wbrew stanowisku rządu. Poza tym trend w sondażach wskazuje na rosnące poparcie dla demokratów, którzy niedługo mogą zdobyć większość w Senacie. Wybory odbędą się 3 listopada.
Zobacz też: Kolumbia zacieśnia współpracę z NATO
(menendez.senate.gov)
